Ag an dara cruinniú de chuid 2019 ar an Aoine an 8 Márta i mBéal Feirste, cheadaigh bord Fhoras na Gaeilge deontais do chomhthionscadail Ghaeilge na hAlban agus Ghaeilge na hÉireann agus do chompántais drámaíochta ar fud an oileáin.

Ceadaíodh luach €32,522 de dheontais faoi Scéim Deontas Cholmcille, scéim a chothaíonn caidreamh agus a neartaíonn an gaol idir pobail teanga Ghaeilge na hAlban agus Ghaeilge na hÉireann. I measc na dtionscadal a bheidh á reáchtáil le linn 2019 beidh Nasc le Sgoil an Taobh Siar, Eilean Leòdhais, atá á reáchtáil ag An Clár as Gaeilge (€12,000), Clár Ghaeilge na hAlban do Scoil Samhraidh Willie Clancy 2019 (€4,500) agus Òran Bagraidh le Cumann Cultúrtha Mhic Reachtain (£3,500).

Ceadaíodh €209,729 do 16 chompántas drámaíochta faoi Scéim na gCompántas Drámaíochta 2019 lena n-áirítear Aisling Ghéar, Béal Feirste (£24,000), Fibín, Gaillimh (€27,360), High Rock Productions, Baile Átha Cliath (€19,000), Ababú, Béal Feirste (£10,000) agus Graffiti, Corcaigh (€15,000).

Anuas ar na deontais thuas dáilfear Scéim na Scoláireachtaí 2019 faoi thrí chatagóir:

Is féidir teagmháil dhíreach a dhéanamh le Conradh na Gaeilge, Gael Linn agus Cumann an Phiarsaigh le fiosruithe maidir scoláireachtaí.

Críoch

Nóta don eagarthóir:

Scéimeanna maoinithe Fhoras na Gaeilge:

Tá gach eolas maidir leis na scéimeanna maoinithe thíos atá ar oscailt faoi láthair ar fáil ar www.forasnagaeilge.ie/sceimeanna

• Scéim Deontas Cholmcille 2019
• Scéim na gCoimisiún 2019 (Clár na Leabhar Gaeilge)
• An Scéim Meantóireachta 2019 (Clár na Leabhar Gaeilge)
• Scéim na gCampaí Samhraidh 2019
• Scéim na nImeachtaí Óige 2019/20
• An Scéim Tacaíochta Gnó 2019

Tuilleadh eolais:

Anna Davitt, Clárbhainisteoir: Cumarsáid, Margaíocht & Feasacht, Foras na Gaeilge

Teil: 0035387 673 6175    

Ríomhphost: adavitt@forasnagaeilge.ie

Seoladh leagan úr den suíomh www.téarma.ie, An Bunachar Náisiúnta Téarmaíochta don Ghaeilge le linn Sheachtain na Gaeilge ag ócáid seolta i gceannáras Fhoras na Gaeilge inniu. D’fhorbair Fiontar & Scoil na Gaeilge, OCBÁC, an leagan seo den suíomh le maoiniú ó Fhoras na Gaeilge.

Is ardán é www.téarma.ie chun saothar an Choiste Téarmaíochta a fhoilsiú, saothar a chuimsíonn réimse leathan ábhar teicniúil ón ríomhaireacht chomhaimseartha go dtí an tseoltóireacht thraidisiúnta. Tá timpeall 185,000 iontráil dhátheangach sa bhunachar atá ar cheann de na hacmhainní digiteacha Gaeilge is mó úsáid ó céadseoladh é breis agus deich mbliana ó shin. Rinneadh breis agus 7.5 milliún cuardach ann i gcaitheamh 2018.

Tá athdhearadh déanta ar stíl an tsuímh ar bhealach glan comhaimseartha atá ag teacht le hacmhainní teanga eile Fhoras na Gaeilge. Suíomh oiriúnaitheach é seo a oibríonn go saoráideach ar ghléasanna móibíleacha, e.g. fón póca nó ríomhaire táibléid.

Tá áis nua ar an leathanach baile a liostaíonn iontrálacha a cuireadh leis an mbunachar le déanaí, e.g. bus oscailte, gealach na fola, teorainn réidh, tionchaire, agus latte spíosrach puimcín. Áis nua eile is ea an liosta réimsí is féidir a bhrabhsáil,  bealach eile chun dul i ngleic le stór eolais an bhunachair.

Tá áis nua ag gabháil le téarmaí sna torthaí cuardaigh anois a chruthaíonn nascacht idir www.téarma.ie agus acmhainní teanga eile (i.e. www.foclóir.ie, www.teanglann.ie, www.gaois.ie agus Nua-Chorpas na hÉireann).

Dúirt Príomhfheidhmeannach Fhoras na Gaeilge, Seán Ó Coinn, “Le breis agus 10 mbliana anuas, ó cuireadh suíomh gréasáin téarmaíochta ar fáil den chéad uair don phobal, tá athrú as cuimse ag teacht ar chúrsaí téarmaíochta agus foclóireachta na Gaeilge, ar bhealach nach bhféadfaí a shamhlú sa tréimhse ghairid ama sin. Ní hamháin go léiríonn an claochlú sin an saineolas teangeolaíochta inár measc, ach léiríonn sé an saineolas teicneolaíochta agus an chomhpháirtíocht freisin. Tá comhar an-tairbheach idir Foras na Gaeilge agus institiúidí tríú leibhéal sna tograí  foclóireachta agus téarmaíochta seo a fhágann gur féidir linn nithe a bhaint amach nach mbeadh indéanta againn inár n-aonar. Is mian liom buíochas a ghabháil le Fiontar & Scoil na Gaeilge, OCBÁC, go háirithe maidir leis an tionscadal seo. Is mian liom buíochas ar leith a ghabháil le baill an Choiste Téarmaíochta a thugann a n-am agus a saineolas go fial flaithiúil dúinn, agus a bhfuil toradh na hoibre le feiceáil sa suíomh nua seo.”

Críoch

Nóta don eagarthóir: 

Tá na forbairtí nua seo a leanas déanta ar www.téarma.ie:                                                                                                

• Bunachar téarmaíochta ilteangach le timpeall 185,000 coincheap                                                                                                
• Cuardach tapa téacs a thugann torthaí beachta agus torthaí gaolmhara
• Cuardach casta chun cuardaigh níos sainiúla a dhéanamh
• Brabhsáil de réir réimse, e.g. Ríomhairí, Ríomheolaíocht
• Nascacht le hacmhainní teanga eile, i.e. foclóir.ie, www.teanglann.ie, www.gaois.ie, Nua-Chorpas na hÉireann
• Sonraí téarmaíochta ar fáil le híoslódáil i bhformáid TBX & TXT
• Foirm fiosraithe téarmaíochta chun téarmaí nua a iarraidh ar an gCoiste Téarmaíochta.
• Cód foinseach oscailte

Anuas ar na forbairtí thuasluaite, tá ath-innealtóireacht ó bhonn déanta ar chóras bainistíochta téarmaíochta www.téarma.ie, gné den tionscadal nach bhfeiceann an pobal ach atá riachtanach chun sonraí an bhunachair a stóráil agus a chur in eagar. Mar chuid den obair seo, seolfaidh Fiontar & Scoil na Gaeilge, OCBÁC, leagan poiblí néalbhunaithe den chóras bainistíochta téarmaíochta nua seo faoin ainm Terminologue ag www.terminologue.org i mí Aibreáin 2019. Cuirfidh an tseirbhís nua seo ar chumas úsáideoirí bunachair théarmaíochta dá gcuid féin a fhorbairt agus a fhoilsiú ar líne, gan aon chostas. Anuas air seo, déanfar cód foinseach www.téarma.ie agus Terminologue a scaoileadh ar github.com/gaois go luath.

Cuireadh cur i láthair onamaiseolaíochta (téarmeolaíochta) i bhfeidhm sa leagan nua seo sa mhéid is go gcuirtear na torthaí cuardaigh i láthair bunaithe ar an gcoincheap, agus go mbíonn an téarma a chuardaítear liostaithe faoi choincheapa éagsúla. Sa leagan roimhe seo, cur i láthair séimiseolaíochta (foclóireachta) a bhí i gceist inar leagadh amach bríonna éagsúla an téarma faoi cheannfhocal. Ba é an phríomhsprioc a bhí leis an athrú seo idirdhealú níos fearr a dhéanamh idir www.téarma.ie mar fhoinse téarmaí teicniúla agus acmhainní foclóireachta eile a phléann le gnáthfhocail.

Tuilleadh eolais:

Anna Davitt, Clárbhainisteoir: Cumarsáid, Margaíocht & Feasacht, Foras na Gaeilge

Teil: 0035387 673 6175    

Ríomhphost: adavitt@forasnagaeilge.ie

TechFéile 2019

Déardaoin 14 Márta 2019, An Dubhlann, Gaillimh

​

Lá inspioráideach agus ceiliúrtha do dhaoine óga agus d’oideachasoirí a ghlacann páirt i gClár TechSpace.

Tá ócáid TechFéile á reáchtáil i mbliana don dara huair i nGaillimh an tseachtain seo, an 14 Márta 2019. Is leagan Gaeilge é TechFéile don ócáid Creative Tech Fest atá ar súil le roinnt blianta anuas ag TechSpace.  Is léiriú den ócáid TechFéile atá i gceist don bhliain seo, a bheidh bunaithe ar 20 ceardlann agus 10 gcomórtas. Beidh ceardlanna ar siúl faoi réimse ábhar éagsúil i saol na meán cumarsáide agus na teicneolaíochta; ina measc Ceardlanna Aimsire, Tráchtaireacht Spóirt, dearadh gréasáin, priontáil 3D agus Cluichí Ríomhaireachta.  Is deis iontach í do na scoileanna/ionad óige a gcuid stuif a chur ar thaispeántas agus is ceiliúradh é ar an sárobair atá á bhaint amach ag an aos óg san teicneolaíocht cruthaitheach. 

Tá TG4, Conradh na Gaeilge agus Camara Education Ireland ag obair i bpáirtnéireacht leis an Roinn Cultúir, Oidhreachta agus Gaeltachta chun an ócáid TechFéile a reáchtáil.  Tá an ócáid ar siúl sa Dubhlann agus é mar aidhm aici an chruthaíocht agus an teicneolaíochta a spreagadh i measc scoláirí óga Gaeltachta agus Gaelscoile ó cheann ceann na tíre. Tá súil le os cionn 200 dalta ó scoileanna Gaeltachta agus Gaelscoileanna atá mar pháirt den gclár TechSpace a bheith i láthair.

I measc na n-aoíanna ar an lá, beidh an réalt teilifíse Bláthnaid Ní Chofaigh ag labhairt agus beidh an banna ceoil Togra ó Phobalscoil Chorca Dhuibhne agus Driseog ó Choláiste Chroí Mhuire, An Spidéal ag seinm.

Dúirt Príomh-Aoire an Rialtais agus an tAire Stáit don Ghaeilge, an Ghaeltacht agus do na hOileáin, Seán Kyne TD;

“Tá an-lúcháir orm go bhfuil an Clár TechSpace, mar atá ainmnithe anois, á chur i bhfeidhm go náisiúnta i mbliana.  Tá maoiniú bliantúil curtha ar fáil ag mo Roinn don chlár seo ó 2015 i leith.   Tá maoiniú de €419,108 ceadaithe don togra seo do 2019 agus maoiniú don ócáid Tech Féile mar chuid dó seo.  Is iontach spreagúil agus bródúil an ócáid í Tech Féile agus tá mé thar a bheith sásta go bhfuil ar chumas mo Roinne an ócáid seo a mhaoiniú arís i mbliana.  Is é seo an dara bliain a bheas Tech Féile ar siúl agus is iontach an deis í don aos óg a gcuid samhlaíochta agus cruthaitheachta a chur ar thaispeántas.  Tugann sé deis ar leith do dhaoine óga a scileanna i gcúrsaí teicneolaíochta agus ealaíne a chur chun cinn agus an Ghaeilge á úsáid acu.”

Tá an clár TechSpace á rith le 4 bliana anuas faoi scáth na Roinne Cultúir, Oidhreachta agus Gaeltachta. https://www.techspace.ie/clartechspace

Déan teagmháil le TechFéile ag info@techspace.ie

Tá na sonraí uilig ag https://www.techspace.ie/tech-feile

Samhlaigh – Cruthaigh – Spreag 

CRÍOCH

Oifig Preasa agus Eolais

Roinn Cultúir, Oidhreachta agus Gaeltachta
Teileafóin: 087 6737338 / (01) 631 3807 / 3803 / 3909 (díreach)
Ríomhphost: press.office@chg.gov.ie
Suíomh Gréasáin: www.chg.gov.ie
Twitter: @DeptAHG

RAVE RÉAMH OIBRE – An chéad Rave na Maidine as Gaeilge i mBÁC

Mar chuid de Sheachtain na Gaeilge le Energia tá Rave Réamh Oibre ag tarlúint i gClub Chonradh na Gaeilge ag 6.30am dé Chéadaoin an 13ú Márta. Leanfaidh sé ar aghaidh chuig 8.30am, díreach in am don obair.

Beidh Ióga, Íogairt, DJ cáiliúil Manus Ó Maoileoin, péint neon, súnna agus an-chuid eile! Bricfeasta, aclaíocht agus damhsa chuig na tiúin is fearr sa Chathair i lár na cathrach!

Ábhar Nua Léitheoireachta, Úrscéalta Ranga agus saothair eile ficsin agus neamhfhicsin ag teastáil.

Tá obair idir lámha faoi láthair chun ábhar tacaíochta a sholáthar don ábhar léitheoireachta atá i gcló cheana do Rang 3 – 6 mar chuid de thionscadal Shéideán Sí. Lena chois sin táthar ag iarraidh ábhar nua léitheoireachta a chur ar fáil do na ranganna céanna. Chuige sin tá scríbhneoirí á lorg a bheidh in ann úrscéalta ranga, go háirithe, a sholáthar ach chomh maith leis sin beidh gearrscéalta, filíocht, drámaí agus leabhair eolais de chineálacha éagsúla ag teastáil.

Ní mór don ábhar a bheith spreagúil nua-aimseartha agus in oiriúint ó thaobh teanga agus suime de do dhaltaí sa raon aoise a bhíonn i gceist sna ranganna sin. Más spéis leat bheith páirteach san obair seo nó má tá a mhacasamhail d’ábhar scríofa cheana féin agat ba bhreá linn scéal a fháil uait.

Ba cheart léiriú spéise nó smaointe le haghaidh úrscéalta ranga nó eile móide samplaí d’aon obair de chineál ábhartha atá déanta cheana agat, a chur chuig seideansi@forasnagaeilge.ie roimh 29 Márta 2019.

Bíodh Ábhar Nua Léitheoireachta mar theideal ar do theachtaireacht. Ní ghlacfar ach amháin le hábhar a sheolfar ar an ríomhphost. Má tá a thuilleadh eolais uait i dtaobh an tionscadail is féidir teachtaireacht á iarraidh sin a chur chuig an seoladh thuas.

Cuireadh tús oifigiúil le Seachtain na Gaeilge le Energia inniu le tráthnóna siamsaíochta sráide agus spraoi teaghlaigh.  Beidh an fhéile á ceiliúadh ón 1 – 17 Márta i mbliana. Seoladh an fhéile inniu i Muineachán ag Ard Fheis Conradh na Gaeilge.  Is é “Teanga gan Teorainn” téama na hArd-Fheise i mbliana, atá feiliúnach don cheiliúradh idirnáisiúnta teanga seo.

Is iad Tracy Clifford, láithreoir le 2fm; peileadóir Atha Cliath Michael Darragh MacAuley; amhránaí Sibéal Ní Chasaide as Ráth Chairn; agus Linda Ervine, Oifigeach Forbartha Gaeilge in  Officer in East Belfast.

Tracy Clifford, láithreoir 2fm agus ambasadóir Sheachtain na Gaeilge le Energia said; “Táimid ar fad an-sásta bheith inár n-ambasadóirí ar Sheachtain na Gaeilge le Energia.  Ghlac os cionn 750,000 duine ar fud an domhain páirt, a léiríonn go bhfuil an teanga beo agus bríomhar.  Ní gá bheith líofa le sult a bhaint as an teanga agus cultúr, is deis iontach í an fhéile páirt a ghlacadh ar bhealach beag nó mór, ar scoil, sa bhaile, nó ag ceann de na himeachtaí áitiúla nó idirnáisiúnta.”

I mbliana, i measc na mílte imeacht spéisiúil eile, beidh Lá na Meán Sóisialta #LNMS19, a bheidh á reáchtáil i scoileanna áitiúla, ar líne, agus go hidirnáisiúnta le fás agus forbairt na teanga ar líne a cheiliúradh. 

Amy O’Shaughnessey, Bainisteoir Urraíochta Manager Energia; “Seo ár dtríú bhliain le Seachtain na Gaeilge le Energia, agus tá bród orainn bheith a tacú le féile bhríomhar Éireannach.  Mar chomhlacht Éireannach, tá sé tábhachtach dúinn tacaíocht a léiriú don chomhlachtaí agus eagraíochta Éireannacha, agus is sampla iontach í Seachtain na Gaeilge le Energia d’fhéile idirnáisiúnta a léiríonn mórtas inár dteanga agus cultúr dúchais.”

Reáchtálfar Seachtain na Gaeilge le Energia ón 1 – 17 March, le seoladh idirnáisiúnta sa London Irish Centre ar an 2 Márta.

Nuair a thagann iascairí i mBinn Éadair ar chorpán fir san fharraige, cuirtear fios ar na Gardaí mar is gnách, ach ní haon ghnáth-chorpán atá ann. Sa dráma comhaimseartha ‘Teachtaireachtaí Iar-Bháis’, tugtar an éisteoir ar thuras mistéireach le bleachtaire stuama agus é ag iarraidh an fhírinne a aimsiú faoi bhás craoltóir clúiteach. Craolfar an dráma Dé Céadaoin 20ú Feabhra ag 20:00 agus athchraolfar é ag 10:00 Dé Satharn 23ú Feabhra.

Ó pheann Chathal Póirtéir, is dráma lán le rúin agus tragóid é ‘Teachtaireachtaí Iar-Bháis’ agus é ag leanúint traidisiúin an seánra bleachtaireachta. 

Ag glacadh páirte sa dráma, tá na haisteoirí Sinéad Ni Uallacháin (atá le feiceáil sa ghrianghraf faoi iamh), Carrie Crowley, Áine Ní Ghlinn agus Con Ó Tuama. Ba é an craoltóir Cathal Póirtéir a scríobh agus a léirigh é. Judy-Meg Ní Chinnéide a bhí mar léiritheoir feidhmiúcháin ar son Raidió na Life. Fuair an tsraith maoiniú ó scéim Fuaim & Fís Údarás Craolacháin na hÉireann.

Nótaí don Eagarthóir:

Le tuilleadh eolais a fháil faoin dráma nó le hagallamh a shocrú déan teagmháil le Cathal Póirtéir ag 086 337 5927 nó cathalpoirteir@gmail.com

PREAS EISIÚINT

Téann Raidió na Life & Cumann Lúthchleas Gael i gcomhpháirtíocht do Phodchraoladh Spóirt Ghaelach ‘An Spota Dubh’

Tá podchraoladh nua oifigiúil Gaeilge de chuid Chumann Lúthchleas Gael seolta i gcomhpháirt le Raidió na Life, ina mbeidh imreoirí reatha agus iar-imreoirí faoi agallamh.  Cárthach Breathnach agus Cian Ó Griallais, láithreoirí ar an gclár rathúil ‘An Spota Dubh’, atá ainmnithe le haghaidh cúpla gradam, ar Raidió na Life le breis agus dhá bhliain anuas, a bheidh taobh thiar den mic don sraith speisialta seo. 

Dar ndóigh, tá neart d’imreoirí agus lucht tacaíochta an CLG a bhfuil Gaeilge acu agus tá sé mar aidhm ag An Spota Dubh buaicphointí agus príomh-imeachtaí na gcluichí a phlé – trí Ghaeilge – de réir mar a thiteann siad amach. Cuirtear tús bríomhar leis an sraith sa chéad eagrán, le súil á chaitheamh ar shraitheanna iománaíochta agus peile Allianz sula dtosaíonn siad i mbliana. I gcuideachta Chárthaigh agus Chian sa chéad phodchraoladh tá Paul Conroy, imreoir le Gaillimh, Donie Breathnach, iar-pheileadóir agus iománaí le Port Láirge, Fiona Ní Chorcoráin, iar-imreoir camógaíochta agus iomána le Baile Átha Cliath agus an t-iriseoir CLG Cian O’Connell. 

Is féidir éisteacht leis an bpodchraoladh ag https://soundcloud.com/rnl/an-spota-dubh-i-bpairc-an-chrocaigh?in=rnl/sets/an-spota-dubh 

Díríonn an scéim seo ar mhór-imeachtaí a bhfuil d’aidhm acu an Ghaeilge agus na healaíona teangabhunaithe Gaeilge a chothú agus a chur chun cinn trí mheán na Gaeilge nó go dátheangach mar dhlúthchuid de mhór-imeacht. Lena chois sin díríonn an scéim seo ar na gréasáin shóisialta Ghaeilge, ar an mórphobal agus ar earnáil na n-ealaíon ar bhonn uile-oileáin agus go hidirnáisiúnta.  

Beidh Scéim na Mór-Imeachtaí Ealaíon oscailte do ghrúpaí gairmiúla cuí chun deis a thabhairt dóibh forbairt a dhéanamh ar mhór-imeachtaí ealaíon nó ar ghnéithe de mhór-imeachtaí ealaíon atá á reáchtáil agus á gcur i bhfeidhm trí mheán na Gaeilge nó a bhfuil na healaíona teangabhunaithe Gaeilge mar chuid lárnach díobh.

Tá lúcháir ar Fhoras na Gaeilge a fhógairt go bhfuil deontais dar luach €95,864 ceadaithe do 42 fhéile a bheidh á reáchtáil le linn 2019 trí Scéim na bhFéilte 2019. Cheadaigh bord Fhoras na Gaeilge na deontais ag cruinniú boird an lae inniu.

Cuireann Scéim na bhFéilte maoiniú ar fáil d’fhéilte a bhfuil sé mar aidhm acu na healaíona Gaeilge, na healaíona dúchasacha agus oidhreacht na Gaeilge a chothú agus a chur chun cinn trí mheán na Gaeilge nó go dátheangach mar dhlúthchuid den fhéile. Tugann na féilte ardán náisiúnta agus idirnáisiúnta do na healaíona agus is mór an tionchar a bhíonn acu ar phobal na Gaeilge agus ar an mórphobal i gcoitinne.

Dúirt Príomhfheidhmeannach Fhoras na Gaeilge, Seán Ó Coinn, “Tá siad tábhachtach fosta mar dheis do phobal na Gaeilge ar fud na tíre gréasáin shóisialta a fhorbairt trí mheán na Gaeilge, agus do phobail a bheith á bhforbairt féin mar phobail ina mbíonn an Ghaeilge á húsáid ar bhonn rialta.”

Críoch

Tuilleadh eolais:

Anna Davitt, Clárbhainisteoir: Cumarsáid, Margaíocht & Feasacht, Foras na Gaeilge

Ríomhphost: adavitt@forasnagaeilge.ie