Déanann Bord agus Foireann Fhoras na Gaeilge comhbhrón ó chroí le muintir Joe Steve Ó Neachtain a bhásaigh inné. Suaimhneas síoraí lena anam uasal. https://rip.ie/death-notice/joe-steve-%C3%93-neachtain-spiddal-galway/411033

Tá na Gradaim Mhargaíochta Uile-Éireann, atá á reachtáil ag an Institiúid Mhargaíochta, ag ceiliúradh ceithre bliana déag ar an bhfód i mbliana. Tá siad ag glacadh le hiontrálacha faoi láthair agus is é an dáta deiridh Déardaoin an 6 Feabhra 2020.

Faoi láthair táimid ag lorg iontrálacha don ghradam Margaíocht le Gaeilge, atá urraithe ag Foras na Gaeilge, an eagraíocht uile-Éireann a thacaíonn lenár dteanga náisiúnta agus a chuireann í chun cinn.

An Gradam Margaíocht le Gaeilge

Tá an t-idirdhealú ríthábhachtach sa mhargaíocht, agus is bealach an-láidir é úsáid na Gaeilge mar chuid den mhargaíocht le seasamh amach ón slua. Bíonn a lán comhlachtaí Éireannacha ag lorg bealaí le béim a chur ar a ndúchas agus ar luachanna a mbranda. Tá na moltóirí ag lorg samplaí de ghnólachtaí a bhain leas as an bhféidearthacht mhargaíochta a bhaineann leis an nGaeilge agus leis an dátheangachas, agus a d’úsáid seo le tacú le brandáil agus le suí a aimsiú sa mhargadh. Féadfaidh iontrálaithe a bheith ag úsáid na Gaeilge le custaiméirí nua a mhealladh, le cur le dílseacht custaiméirí, dea-thoil a fháil, buntáiste margaíochta a bhreith ar iomaitheoirí, nó a n-iarrachtaí maidir le caidreamh poiblí a fheabhsú.

Tuilleadh eolais ar fáil ag www.aimawards.ie nó is féidir teagmháil a dhéanamh le hAisling Ní Fhearraigh ag anifhearraigh@forasnagaeilge.ie.

Clárú mar Phríomheagraíocht d’Earnáil na Meán Gaeilge Scríofa

Is mian le Foras na Gaeilge léirithe spéise a lorg maidir le heagraíochtaí a chur ar liosta cláraithe de phríomheagraíochtaí roghnaithe i dtaca le hearnáil na meán Gaeilge scríofa.

Ag brath ar thoradh an phróisis seo ar léirithe spéise, ceapfaidh Foras na Gaeilge iarrthóirí incháilithe le bheith curtha ar liosta cláraithe de phríomheagraíochtaí roghnaithe is féidir a cheapadh amach anseo chun foilseacháin a chur amach faoi pholasaí Fhoras na Gaeilge d’Earnáil na Meán Gaeilge Scríofa. 

Cáipéis tairisceana ar fáil ach ríomhphost a chur chuig mmaccathmhaoil@forasnagaeilge.ie

Ní mór an léiriú spéise, mar aon le haon cháipéisíocht ghaolmhar, a chur ar aghaidh i bhfoirm leictreonach agus is é 12:00 meán lae ar an 31 Eanáir 2020 an sprioc le haghaidh léiriú spéise. Ní bhreithneofar tairiscintí a gheofar tar éis an ama seo.

Is cúis áthais d’Fhoras na Gaeilge a chur in iúl gur faomhadh caiteachas dar luach €1,094,301 ag cruinniú boird de chuid Fhoras na Gaeilge ar an 6 Nollaig.

Ceadaíodh deontais chun litríocht agus foilsitheoireacht na Gaeilge a chur chun cinn trí Scéim na dTionscadal Litríochta 2020 (€99,721) agus Scéim na Foilsitheoireachta (€655,819) a thacóidh le pleananna 12 chomhlacht foilsitheoireachta Gaeilge in 2020 lena n-áirítear Cló Iar-Chonnacht, Éabhlóid agus Futa Fata. 

I réimse an oideachais tá deontais ar luach €211,572 ina n-iomláine ceadaithe do Scéim na Scoláireachtaí Gaeltachta 2020-2022. Bronnfar na deontais ar dhá cheanneagraíocht: Conradh na Gaeilge (€113,841 do scoláirí faoi 18 ó thuaidh) agus Gael Linn (€85,731 do scoláirí faoi 18 ó thuaidh agus €12,000 do dhaoine fásta).

Ceadaíodh €120,000 don cheanneagraíocht Gael Linn leis an tionscadal Gaelbhratach a reáchtáil sna scoileanna arís in 2020. Scéim í seo atá á maoiniú ag Foras na Gaeilge agus á reáchtáil ag Gael Linn le tacaíocht ó Chonradh na Gaeilge agus ó Ghlór na nGael agus a thugann spreagadh d’úsáid na Gaeilge i meánscoileanna agus i mbunscoileanna Béarla ar fud an oileáin.

Ceadaíodh £6,470 do Scéim Cholmcille a chothaíonn caidreamh agus a neartaíonn an gaol idir pobail teanga Ghaeilge na hAlban agus Ghaeilge na hÉireann. Tá Teanga an Cheoil Cheiltigh, a bheidh á reáchtáil ag Cultúrlann McAdam Ó Fiaich ón 12 go dtí an 15 Márta 2020, i measc na dtionscadal ar ceadaíodh deontas dóibh.

Ag fáiltiú roimh chinntí an bhoird, dúirt príomhfheidhmeannach Fhoras na Gaeilge, Seán Ó Coinn, “Tá maoiniú á chur ar fáil do chuid de na tionscadail is tábhachtaí d’fhorbairt leanúnach na Gaeilge, agus is maoiniú é seo a rachaidh a thorthaí díreach chuig pobal na Gaeilge, trínár gcomhpháirtithe, na ceanneagraíochtaí agus na comhlachtaí foilsitheoireachta, chuig foghlaimeoirí na Gaeilge, chuig ár scríbhneoirí, agus ar ndóigh, uathu sin chuig an phobal léitheoireachta”.    

Ba é cruinniú an 6 Nollaig an cruinniú deireanach a bhí ag cúigear comhaltaí boird, a dtiocfaidh deireadh lena dtréimhsí ar bhord Fhoras na Gaeilge. Ghabh cathaoirleach Fhoras na Gaeilge, Pól Ó Gallchóir buíochas le Seán Micheál Ó Dómhnaill, a bhfuil breis agus ocht mbliana tugtha aige don bhord, agus le Gráinne McElwain, Bláthnaid Ní Chofaigh, Seán Ó Coistealbha agus Seán Ó hArgáin, a mbeidh deireadh ag teacht lena dtréimhsí mar chomhaltaí boird ar an 12 Nollaig.

Ar an ábhar nach bhfuil an feidhmeannas ó thuaidh ag feidhmiú faoi láthair ní féidir leis an gComh-Aireacht Thuaidh Theas teacht i gceann a chéile agus ní féidir cinntí eatramhacha a dhéanamh i leith na bhforas thuaidh theas. Ag caint dó i ndiaidh an chruinnithe, dúirt cathaoirleach Fhoras na Gaeilge, “Leanfaidh obair bhord Fhoras na Gaeilge ar aghaidh, cé go mbeidh bord níos lú ann, go dtí go dtiocfaidh an dá rialtas ar réiteach ar an cheist seo. Táimid ag súil go dtarlóidh sin go luath in 2020.”

Críoch

Scéim na Scoláireachtaí Gaeltachta 2020-2022

Dáiltear Scéim na Scoláireachtaí Gaeltachta 2020-2022 faoi thrí chatagóir:

Is féidir teagmháil dhíreach a dhéanamh le Conradh na Gaeilge agus Gael Linn le fiosruithe maidir leis na deontais atá ceadaithe do na catagóirí thuas.

An India, An tSean-Róimh, Nairnia, Tír na Deo agus an stábla úd i mBeithil – cad é atá i bpáirt ag na háiteanna sin le chéile, a deir tú. Bhuel tá trácht orthu uile sa chnuas mór saothar de chuid an Ghúim a seoladh tráthnóna. An craoltóir aitheanta de chuid TG4 agus Raidió na Gaeltachta, Eibhlín Ní Chonghaile, a rinne na foilseacháin a sheoladh go hoifigiúil i gceannáras Fhoras na Gaeilge ar Shráid Amiens i mBaile Átha Cliath. Thagair sí d’éagsúlacht agus d’fhairsinge na saothar a cuireadh ar fáil i rith na bliana, idir áiseanna bunscoile agus iar-bhunscoile, ábhar léitheoireachta do dhaoine óga agus áiseanna clóite agus ar líne.

Toradh iontach eile ar an gcomhoibriú cruthaitheach idir an t-údar Gabriel Rosenstock agus an t-ealaíontóir, Brian Fitzgerald, is ea An Eala Órga, cnuasach scéalta ón India atá curtha inár láthair ar shlí tharraingteach dhraíochtúil, idir insint agus ealaín araon. Traidisiún seanbhunaithe de chuid an Ghúim é leaganacha Gaeilge de mhórshaothair do dhaoine óga a fhoilsiú agus maireann an traidisiún sin beo. Cuireadh atheagrán álainn den leagan cáiliúil Gaeilge a rinne Máiréad Ní Ghráda de Peter Pan (1938) ar fáil i mbliana – Tír na Deo, mar aon leis an aistriúchán máistriúil a rinne Antain Mac Lochlainn ar The Horse and his Boy, An Capall agus a Ghiolla.

Cuirfidh an dá leabhar Is mise Manachán Maximus agus Pádraigín Phléascach: Raic agus Ribíní léitheoirí san aoisghrúpa 10-13 bliana (agus a dtuismitheoirí) ag scairteadh amach os ard lena bhfuil de ghreann, easurraim agus pleidhcíocht dhamanta le fáil iontu, idir théacs agus phictiúir.

Insint eile ar fad atá in Suaimhneas sa Stábla le Gabrielle Ní Mheachair ar an scéal cáiliúil sin a insítear an tráth seo bliana. Luch bheag is ea Seán nach bhfuil uaidh ach dreas deas codlata a dhéanamh ach go bhfuil an gleo ar fad sa stábla ag teacht idir é agus suaimhneas na hoíche. Caithfidh sé múineadh a chur ar an dream sin atá ag cur as dó. Dream ar leith iad sin, dar ndóigh. Déanann léaráidí Fergal O’Connor seoid cheart den leabhar seo.

Lena gcois sin uile tá ábhar nua ar líne de chuid an tionscadail Séideán Sí, ábhar staire agus timpeallachta do dhaltaí bunscoile agus ábhar nua sa Teicneolaíocht Adhmaid agus Staidéar Foirgníochta do lucht iar-bhunscoile. Fómhar torthúil bliana ó fhoireann acmhainneach an Ghúim.

Breis eolais:

Teil: 01 639 8400│Ríomhphost: angum@forasnagaeilge.ie

Tá fiche bliain ann inniu ó bunaíodh An Foras Teanga ar an 2 Nollaig 1999. Anuas ar an bhForas Teanga, a bhfuil Foras na Gaeilge agus Gníomhaireacht na hUltaise mar chuid de, agus tríd an gComhairle Aireachta Thuaidh/Theas (CATT), bunaíodh 5 chomhlacht forfheidhmithe thuaidh theas eile*, ag eascairt ó chur i bhfeidhm Chomhaontú Aoine an Chéasta. Tiocfaidh na comhlachtaí forfheidhmithe le chéile ag ócáid atá á reáchtáil ag CATT in Ard Mhacha inniu le comóradh a dhéanamh ar a bhfuil bainte amach ag an gcomhpháirtíocht thuaidh theas ó tháinig Comhaontú Aoine an Chéasta i bhfeidhm.

Mar chuid de chomóradh fiche bliain Fhoras na Gaeilge, tá súil á caitheamh ar mhórfhorbairtí atá déanta in earnáil na Gaeilge le fiche bliain anuas, bunú na sé cheanneagraíocht Ghaeilge, ina measc. Ag teacht leis an gcaochlú atá tagtha ar na bealaí a ndéanaimid cumarsáid ó bunaíodh Foras na Gaeilge in 1999, tá feachtas gníomhach agus bríomhar á reáchtáil ar ardáin chomhaimseartha agus dhigiteacha, idir phodchraoltaí agus na meáin shóisialta. Beidh áis phraiticiúil dóibh siúd a bhfuil eolas á lorg acu faoin nGaeilge ar fáil ar leagan athdheartha dár ngréasán dátheangach dár dteanga, www.gaeilge.ie,  ón lá inniu.

Dúirt príomhfheidhmeannach Fhoras na Gaeilge, Seán Ó Coinn, “Tá tírdhreach na teanga in Éirinn i ndiaidh athrú ó bhonn le 20 bliain. Is ó thuaidh is suntasaí atá an t-athrú sin le sonrú. Tá Foras na Gaeilge ina chuid lárnach den chlaochlú sin. Le Foras na Gaeilge tá bealach córasach ann anois againn thuaidh agus theas trí scéimeanna maoinithe le tacú le pobail agus le grúpaí atá ag iarraidh an Ghaeilge a fhorbairt.”

Dúirt cathaoirleach Fhoras na Gaeilge, Pól Ó Gallchóir, “D’éirigh le Foras na Gaeilge cur go suntasach leis an chreatlach thacaíochta thuaidh agus theas – áirím an bonn buan atá faoi Chultúrlann Mac Adam Ó Fiaich, Cultúrlann Uí Chanáin, Raidió na Life, Raidió Fáilte agus na sé cheanneagraíocht Ghaeilge atá mar chnámh droma thacaíochta don phobal. Tá an foclóir ar líne www.foclóir.ie ar cheann de na háiseanna foghlama is tábhachtaí dá bhfuil againn don teanga, agus tá téarma.ie ar cheann de na forbairtí is suntasaí agus an Ghaeilge á hullmhú le bheith aitheanta go hiomlán mar theanga oibre de chuid an AE in 2022.”

“Is é an príomhról a bhí ag Foras na Gaeilge san fhiche bliain ó bunaíodh é, córas tacaíochta a fhorbairt – córas a chinnteodh go dtiocfadh torthaí buana as fuinneamh, díograis agus fiontraíocht an phobail ó thaobh na Gaeilge de. De bharr na socruithe a bhain le Comhaontú Bhéal Feirste, is féidir bonn ceart a chur faoinár n-aislingí. Nílimid gan ár ndóthain dúshlán maidir le forbairt na Gaeilge ar fud an oileáin, ach anois tá bonneagar agus córais againn le tabhairt futhú,” a dúirt príomhfheidhmeannach Fhoras na Gaeilge, Seán Ó Coinn.

Breathnaigh ar fhíseán #Foras20 ar an nasc seo: https://www.youtube.com/watch?v=89kWSeV0CX8

#Foras20

Bí ag caint linn ar na meáin shóisialta!

* Is iad na 5 chomhlacht forfheidhmithe thuaidh theas eile Uiscebhealaí Éireann, Biaslán: An Bord um Chur Chun cinn na Sábháilteachta Bia, Idir-Thrádáil Éireann, Comhlacht na gClár Speisialta AE agus Coimisiún an Fheabhail, Chairlinn agus Shoilse na hÉireann. 

Beidh foilseacháin 2019 de chuid an Ghúim á gcur i láthair ag Eibhlín Ní Chonghaile i gceannáras Fhoras na Gaeilge, 63–66 Sráid Amiens, Baile Átha Cliath 1, Déardaoin an 5 Nollaig 2019 ar 6 p.m.

Ócáid spéisiúil a bheidh ann d’aon duine a bhfuil suim acu i leabhair Ghaeilge nó d’aon duine ar mhaith leo bronntanas a roghnú do Ghaeilgeoir. Tá fáilte roimh chách ag an ócáid shóisialta seo.

Cuireadh Comórtas Beo ar siúl le linn Oireachtas na Samhna, in Óstán Citywest, ar an 31 Deireadh Fómhair 2019. Rinne TG4 an comórtas a thaifeadadh agus a chraoladh ar líne agus tá sé le feiceáil anseo ar chuntas Youtube Fhoras na Gaeilge. Rinne go leor daoine an-obair leis an gcomórtas seo a chur ar siúl agus tá sé le feiceáil go raibh caighdeán na hócáide an-ard ar fad. Ba mhaith linn ár mbuíochas a ghabháil le Louise Ní Dháibhéid agus leis an Oireachtas as ucht a gcuid saineolais agus cúnaimh agus an ócáid seo á eagrú againn ina dteannta. Ba mhaith linn ár mbuíochas a ghabháil chomh maith le TG4, le láithreoir na hoíche Niamh Ní Chróinín, na moltóirí ag a raibh cinneadh fíordheacair le déanamh acu: Sinéad Ní Uallacháin, Cian Mac Cárthaigh agus Richie Ó hEaghra, le bainisteoir forbartha Choláiste na bhFiann, Barra Mac Thiarnáin, agus muintir Choláiste na bhFiann féin, le hardrúnaí Chonradh na Gaeilge, Julian de Spáinn, agus le foireann Fhoras na Gaeilge as ucht na hoibre ar fad a chuireadar isteach leis an gcomórtas a ullmhú.

Ba mhaith linn buíochas ar leith a ghabháil leis na hiomaitheoirí a chuir isteach ar an gcomórtas. Comhghairdeas leo ar fad, go háirithe le Clióna McDonald, Coláiste Naomh Feargal, Jessica Dingle, Scoil John Scottus, agus Coláiste na Maighne, ar éirigh leo an chéad áit, an dara háit agus an tríú háit a bhaint amach sa chomórtas.

Fáiltíonn Foras na Gaeilge roimh an Straitéis Náisiúnta d’Ealaíona Teangabhunaithe na Gaeilge atá dá réiteach faoi láthair don Roinn Cultúir, Oidhreachta agus Gaeltachta. Más cleachtóir, duine don lucht éisteachta, nó duine a bhfuil suim acu san healaíona teangabhunaithe tú, seo deis do ghuth a bheith le clos sa Straitéis seo agus dul i bhfeidhm ar an bpleanáil thábhachtach seo do na healaíona Gaeilge teangabhunaithe. Tá tús curtha leis an bpróisis comhairliúcháin anois agus fáiltíonn an foireann taighde roimh mholtaí, tuairimí, agus aighneachtaí ón bpobal. Labhair leo ag ealaionateangabhunaithe.ie. Glacfar le aighneachtaí agus moltaí suas go dtí an 31 Nollaig 2019.

Foras na Gaeilge welcomes the development of a National Strategy for the Irish-language arts by the Department of Culture, Heritage and the Gaeltacht. If you are a practitioner, an audience member, or interested in the Irish-language based arts, this is the time to add your voice to this Strategy. The consultation process is now underway and the research team welcomes suggestions, ideas and submissions at ealaionateangabhunaithe.ie. Submissions and suggestions will be accepted up until 31 December 2019.

Is cúis áthais d’Fhoras na Gaeilge a chur in iúl gur faomhadh caiteachas os cionn €5.3M ag cruinniú boird de chuid Fhoras na Gaeilge ag Oireachtas na Samhna 2019 in Citywest. Ceadaíodh deontais dar luach €4.6M don 6 Cheanneagraíocht Ghaeilge do 2020 lena n-áirítear Oireachtas na Gaeilge, Conradh na Gaeilge, Gael Linn, Gaeloideachas, Glór na nGael agus Cumann na bhFiann.

Ceadaíodh £272,486.00 do Choláiste Ollscoile Naomh Muire i leith an Áisaonaid Lán-Ghaeilge, le háiseanna ar ardchaighdeán a chur ar fáil do scoileanna ina dteagasctar na curaclaim agus siollabais trí Ghaeilge in 2020. Ceadaíodh síneadh ama go 31 Nollaig 2020 don 22 dheontaí faoin scéim reatha de Scéim Pobal Gaeilge agus plé ar siúl faoi láthair faoin scéim nua a thiocfaidh in áit scéime reatha ina dhiaidh sin.

Ag fáiltiú roimh chinntí an bhoird, dúirt Príomhfheidhmeannach Fhoras na Gaeilge, Seán Ó Coinn, “Is cúis áthais dúinn an tsuim mhór airgid a ceadaíodh inniu a fhógairt. Is é seo an caiteachas is mó a bheidh á cheadú as buiséad 2020 agus is infheistíocht ríthábhachtach í seo a tacóidh go mór le húsáid na Gaeilge i measc an phobail. Táthar ag tógáil ar an gcomhpháirtíocht idir na 6 Cheanneagraíocht bliain i ndiaidh bliana ó bunaíodh an cur chuige nua in 2014. Bhí deis thábhachtach againn ár bplean gnó agus Plean Corparáideach 2020-2022 a phlé inniu agus muid ag pleanáil chun cinn do 2020. Chuireamar ‘Treo Straitéiseach’ don eagraíocht sa tréimhse 2020-2025 faoi bhráid an phobail ag seisiún breá bríomhar comhairliúcháin a d’eagraíomar mar ócáid ar leith ag Oireachtas na Samhna inné. Is é seo an chéad uair a bhí deis againn comhairliúchán poiblí den chineál seo a dhéanamh faoinár dtodhchaí agus fuaireamar aiseolas an-luachmhar ó rannpháirtithe an tseisiúin faoinár dtreo. Agus cloch mhíle 20 bliain ó bunaíodh Foras na Gaeilge in 1999 á sroichint againn i mí na Nollag, beidh sé tábhachtach deis a thabhairt don phobal aiseolas a thabhairt dúinn ar ár dtosaíochtaí agus réimsí oibre ar bhonn rialta feasta.”

Reáchtáladh an dara comhchruinniú idir bord Fhoras na Gaeilge agus bord Údarás na Gaeltachta roimh chruinniú boird an lae inniu. Bhí an phleanáil teanga, tacaíocht ghnó agus tráchtála d’fhoilsitheoirí na Gaeltachta agus comhpháirtíocht maidir le Comóradh 1500 Cholmcille 2020-2021 i measc na réimsí a pléadh.

Dúirt Cathaoirleach Fhoras na Gaeilge, Pól Ó Gallchóir, “Leagadh bunchloch thábhachtach nuair a reáchtáladh comhchruinniú le bord Údarás na Gaeltachta den chéad uair anuraidh agus tá lúcháir orm go bhfuil an chomhpháirtíocht eadrainn ag dul ó neart go neart. Tá ár ndá eagraíocht ag saothrú san aon ghort amháin, gualainn le gualainn, le húsáid na Gaeilge a mhéadú sa phobal, agus dá mhéad dá mbímid ag tacú le hobair a chéile is amhlaidh is fearr é do phobal na Gaeilge ar fud na tíre.”

Críoch 

Tuilleadh eolais & grianghraif:

Anna Davitt, Clárbhainisteoir: Cumarsáid, Margaíocht & Feasacht, Foras na Gaeilge

Teil: 0035387 673 6175    

Ríomhphost: adavitt@forasnagaeilge.ie