Tá feachtas nua tosaithe ag an bhForas le baill foirne a chur in aithne don phobal. Ba mhaith linn Sinéad Nic Gearailt a chur in aithne daoibh!

Réimse: Bím ag obair leis an rannóg Cumarsáide, Margaíochta & Feasachta faoi stiúir mo bhainisteora, Anna Davitt. Bím ag obair leis an rannóg na nEalaíon faoi stiúir Eilís Ní Bheilbigh.

Ionad: Oifig Sráid Amiens, B.Á.C

Ról: I measc na ndualgas atá agam, bím ag obair ar na meáin shóisialta le meitheal feasachta inmheánach, le hábhar a phleanáil is a chruthú leis an eagraíocht a phoibliú. Mar chuid den obair seo, bím ag déanamh leathanaigh na meán sóisialta a nuashonrú go laethúil, is ag tógáil miontuairiscí ag cruinnithe. Bím ag déanamh scéalta trí Ghaeilge agus trí Bhéarla a aimsiú le foilsiú ar Gaeilge.ie ar bhonn laethúil. Le hábhar a fhoilsiú is a nuashonrú ar Gaeilge.ie agus ForasnaGaeilge.ie, bím ag déanamh íomhánna a aimsiú is a oiriúnú. Bíonn taighde le déanamh le forbairt na suíomhanna seo a fheiceáil, ar Google Analytics. Bíonn teagmháil á déanamh agam le baill foirne, baill d’eagraíochtaí eile agus baill den phobal.

Bím i láthair ag ócáidí éagsúla le linn na bliana, mar shampla Grad Ireland, Zeminar, Oireachtas na Samhna agus ócáidí de chuid an Ghúim. Bím ag labhairt le daltaí, múinteoirí agus tuismitheoirí faoi na deiseanna atá ar fáil do dhaoine óga san earnáil agus ag tabhairt amach féiríní de chuid na heagraíochta, leabhair nótaí, pinn, cluasáin agus tuilleadh.

Uair sa bhliain bíonn Comórtas Beo le heagrú. Bíonn an comórtas le poibliú i scoileanna, sna leabharlanna, in ionad oideachais agus ar na meáin shóisialta. Nuair a thagann iarratais chugainn, bíonn cinneadh le déanamh cén amhráin ba chóir a chur tríd chuig an mbabhta ceannais. Líontar cáipéisí le pointí a bhronnadh. Bíonn teagmháil le déanamh ansin leis na hiarrthóirí ar fad mar aon le hionaduithe ó cheanneagraíochtaí a bhíonn páirteach sa chomórtas, le moltóirí agus leis an láithreoir. Eagraím cáipéisí, duaiseanna agus socruithe don bhabhta ceannais féin.

Cad é an ghné den obair is mó a thaitníonn leat?: Uair sa bhliain eagraíonn Foras na Gaeilge comórtas ar son daltaí meánscoile, Comórtas Beo. Bíonn iarrthóirí ag scríobh amhrán is ag déanamh iad a thaifeadadh. Bíonn meascán de ghrúpaí agus amhránaithe sa chraobh chomórtas agus roghnaíonn na moltóirí buaiteoir. Taitníonn sé go mór liom talann daoine óga sa tír seo a fheiceáil. Bainim an-sult as imeachtaí eile atá eagraithe le linn na bliana chomh maith, e.g. Grad Ireland, Zeminar, imeachtaí de chuid an Ghúim agus tuilleadh. Tá neart suime le feiceáil sa Ghaeilge agus is aoibhinn liom a bheith ag meascadh le daoine leis an tsuim sin a fhorbairt.

Conas a thacaíonn do chuid oibre le cur chun cinn na Gaeilge?: Tá mo chuid oibre bainteach le hábhar a chur ar fáil do dhaoine a bhfuil suim acu sa Ghaeilge, agus le cumarsáid a dhéanamh leo. Táim i bhfeidhil ar forasnagaeilge.ie a nuashonrú pé uair a bhfuil ábhar nua le roinnt. Bíonn an deis agam labhairt chomh maith le daoine óga faoi na deiseanna atá ar fáil dóibh san earnáil. Ní i gcónaí a bhíonn siad ar an eolas faoi na heagraíochtaí atá ag obair ar son na Gaeilge, nó faoin dul chun cinn atá déanta ag na meáin Ghaeilge agus i gcúrsaí aistriúchán.

Is féidir Concise English-Irish Dictionary a cheannach sna siopaí agus ó na suíomhanna gréasáin seo a leanas: 

Tá feachtas nua tosaithe ag an bhForas le baill foirne a chur in aithne don phobal. Ba mhaith linn Sarah Walsh a chur in aithne daoibh!

Réimse: Léitheoireacht & Foilsitheoireacht

Ionad: Clár na Leabhar Gaeilge

Ról:

Oifigeach cléireachais:

• Úsáid na Gaeilge a chur chun cinn,
• Measúnú ar na hiarratais agus deontais a bhronnadh bunaithe ar na torthaí ón measúnú seo,
• Bainistíocht ar na deontaithe atá ag feidhmiú faoi na scéimeanna agus na cistí,
• Athbhreithniú a dhéanamh ar na scéimeanna agus na cistí,
• Plé a dhéanamh ar na moltaí sin agus na hathruithe sin a chur i bhfeidhm,
• Pleananna a réiteach agus a aontú chun obair Chlár na Leabhar Gaeilge a chur i gcrích.

Cén ghné den obair is mó a thaitníonn leat?: Is maith liom a bheith ag obair leis na deontaithe agus ag cuidiú leo leis an obair atá á déanamh acu agus an Ghaeilge a chur chun chinn.

Conas a thacaíonn do chuid oibre le cur chun cinn na Gaeilge?: Táimid ag tacú leis na heagraíochtaí a chuireann foilseacháin Ghaeilge ar fáil agus na tionscadail a chuireann chun cinn an Ghaeilge.

Cad iad na pleananna atá i do réimse amach anseo?: Ba mhaith liom leanúint ar aghaidh ag cuidiú le cur chun cinn na Gaeilge agus ár smaointe a fhorbairt a chuirfeadh lenár gcuid oibre.

Tá sé mar thosaíocht ag Foras na Gaeilge a chinntiú go bhfuil na céimeanna cuí glactha le baill foirne agus an pobal a chosaint ó Chovid-19. Tá an treoir is déanaí ón dá dhlínse thuaidh agus theas á leanúint ag Foras na Gaeilge agus tá monatóireacht leanúnach á déanamh againn ar chúrsaí agus ar na himpleachtaí do ghnó Fhoras na Gaeilge. Leanfaidh Foras na Gaeilge an cleachtas is fearr agus treoir ó na ranna sláinte de réir mar a thagann eolas nua chun cinn. Tá Foras na Gaeilge ag feidhmiú i gcónaí agus tá foireann na heagraíochta ar fáil don phobal má tá tacaíocht á lorg. Sa tábla thíos tá eolas maidir leis na bealaí is fearr le teagmháil a dhéanamh leis na hoifigí éagsúla agus is féidir teagmháil a dhéanamh chomh maith de réir na réimsí oibre éagsúla. Mura bhfuil tú cinnte is féidir teagmháil a dhéanamh ag eolas@forasnagaeilge.ie agus déanfar do ríomhphost a sheoladh chuig an duine cuí nó an rannóg chuí.

Tá feachtas nua tosaithe ag an bhForas le baill foirne a chur in aithne don phobal. Ba mhaith linn Ursula Ní Shabhaois a chur in aithne daoibh!

Réimse: Pobal agus Gnó

Ionad (ag léiriú ár n-oifigí éagsúla): Baile Átha Cliath

Ról (cur síos gairid): Is mise an comhordaitheoir pleanála teanga agus oibrím ar an phróiseas pleanála teanga lasmuigh den Ghaeltacht. Bím ag obair le bailte seirbhíse Gaeltachta agus le líonraí Gaeilge le pleananna teanga a ullmhú agus a chur i fheidhm.

Cad é an ghné is mó den obair a thaitníonn leat? Is minic a bhím ag bualadh le grúpaí éagsúla sna bailte seirbhíse Gaeltachta agus sna líonraí Gaeilge agus taitníonn sé go mór liom a bheith ag plé leis na daoine seo agus ag cloisteáil faoin dul chun cinn atá déanta ag coistí fud fad na tíre.

Conas a thacaíonn do chuid oibre le cur chun cinn na Gaeilge? Tá deiseanna iontacha ann do cheantair ina bhfuil an próiseas pleanála teanga ar siúl an Ghaeilge a chur chun cinn. Cruthaítear pleananna teanga ag leibhéal an phobail atá dírithe ar na riachtanais teanga áirithe sa cheantar sin, na láidreachtaí agus na laigí san áireamh. Ciallaíonn sé seo go mbíonn na pleananna teanga éagsúil óna chéile agus gur féidir le coistí an leas is fearr a bhaint as an phróiseas ina gceantair féin.

Pleananna i do réimse amach anseo? Go luath beidh muid ag cur go leor eolais ar fáil don phobal faoin phróiseas pleanála teanga. Beidh ábhar nua ar fáil le daoine a chur ar an eolas faoin phróiseas pleanála teanga lasmuigh den Ghaeltacht agus leis an obair atá ar bun ag coistí pleanála teanga cheana féin a chur i mbéal an phobail. Ba mhaith linn tuilleadh deiseanna a chur ar fáil do dhaoine foghlaim faoin phróiseas agus foghlaim ó na grúpaí atá i mbun na hoibre faoi láthair.

Banana bread, selfies agus social distancing: an chéad mhórfhoclóir Béarla-Gaeilge le seasca bliain anuas foilsithe

Youtube: http://bit.ly/ConciseEnglishIrishDictionary

In ócáid ar líne inniu, Dé hAoine, ar leathanach Facebook Fhoras na Gaeilge, seolfaidh an tUachtarán Micheál D. Ó hUigínn an Concise English-Irish Dictionary go hoifigiúil.

In éineacht linn ag an ócáid beidh daoine mór le rá amhail Dara Ó Briain, Micheál Ó Muircheartaigh, Mary McAleese agus go leor eile. Roinnfidh siad linn a gcuid taithí leis an nGaeilge agus an dáimh atá acu leis an teanga náisiúnta.

San fhoclóir nua tá 1,800 leathanach, breis is 30,000 iontráil, 85,000 aonad céille agus 1.8 milliún focal i mBéarla agus i nGaeilge na linne seo. Foras na Gaeilge a d’fhoilsigh an foclóir, an chéad cheann Béarla-Gaeilge dá leithéid a foilsíodh le breis is seasca bliain anuas (ó foilsíodh English-Irish Dictionary Thomáis de Bhaldraithe in 1959). Bunaíodh na hiontrálacha ar an ábhar atá ar shuíomh mór-ráchairte an Fhoclóra Nua Béarla-Gaeilge, www.focloir.ie, a mbíonn breis is dhá mhilliún duine in aghaidh na bliana á úsáid.

Sprioc an tionscadail ná foclóir cuimsitheach nua-aimseartha a tháirgeadh ina mbeadh:

• cumhdach cuimsitheach ar Ghaeilge agus ar Bhéarla na linne seo mar a labhraítear in Éirinn iad;
• cumhdach cothrom ar phríomhchanúintí na Gaeilge; réimse leathan teanga ón gcuid is teicniúla go dtí an réim is neamhfhoirmeálta

Agus é ag caint faoi sheoladh an fhoclóra, dúirt an tUachtarán Ó hUigínn:

“Ba mhór an phribhléid dom suíomh an fhoclóra nua Béarla-Gaeilge a sheoladh in 2013 agus tá ríméad orm a bheith in ann an chéim dheireanach den tionscadal, an Concise English-Irish Dictionary, a cheiliúradh inniu. Is cloch eile é an foclóir seo ar charn mór na bhfoclóirí Gaeilge in Éirinn, foclóir atá anois ann in éineacht le cinn a chuir Niall Ó Dónaill, Tomás de Bhaldraithe agus Pádraig Ó Duinnín in eagar.

“Uirlis thábhachtach do phobal teanga é aon fhoclóir. Cuireann foclóirí ar chumas an phobail teanga iad féin a chur in iúl go muiníneach agus go héifeachtach ina dteanga féin. Caomhnaíonn siad saibhreas na teanga mar a labhraítear sna pobail teanga í.

“Déanaim comhghairdeas le Foras na Gaeilge, le foireann an fhoclóra agus le gach duine a raibh baint aige leis an éacht stairiúil seo.”

Arsa Príomheagarthóir an Fhoclóra, Pádraig Ó Mianáin:

“Tugtar tús áite don teanga bheo, sa Bhéarla agus sa Ghaeilge, san Fhoclóir Nua Béarla-Gaeilge, rud a thugann foclóireacht na Gaeilge isteach sa tríú mílaois. Clúdaítear gach uile leibhéal d’úsáid na teanga, ón réim fhoirmeálta go dtí an chuid is neamhfhoirmeálta, ón fhocal scríofa go dtí an focal labhartha. Tá an Foclóir Nua Béarla-Gaeilge ar líne ó 2013 agus tá breis is dhá mhilliún duine ag tarraingt ar an suíomh gach bliain as gach cearn den domhan.

“Nuair a cuireadh críoch leis an leagan ar líne, cuireadh tús le táirgeadh an leagain chlóite. Chun foclóir aon imleabhair a tháirgeadh, ba ghá níos mó ná aon trian den fhoclóir ar líne (ina bhfuil 48k iontráil agus 145k aonad céille) a fhágáil ar lár, agus ba ghá eagarthóireacht agus athfhormáidiú suntasach a dhéanamh ar an chuid eile. Is mór an sásamh dúinn an foclóir a bheith foilsithe agus an deis seo a bheith againn é a sheoladh in éineacht leis an Uachtarán inniu.”

Iontrálacha agus Aistriúcháin Spéisiúla

Seo thíos roinnt iontrálacha suimiúla atá san fhoclóir nua, cuid acu atá tagtha i dtreis le linn phaindéim an choróinvíris:

• home office – oifig bhaile
• fake news - bréagnuacht
• selfie – féinín
• he’s a savage player – is imreoir den scoth é
• banana bread – arán banana
• social distancing – scaradh sóisialta
• pandemic – paindéim
• coronavirus – coróinvíreas
• cyberbullying – cibearbhulaíocht
• online banking – baincéireacht ar líne
• Brexit – Breatimeacht
• the latest political wrangle – an t-aighneas polaitiúil is déanaí
• to make a hames of something – praiseach a dhéanamh de rud
• it’s at your own risk – ar do phriacal féin atá sé
• it was nothing to write home about – bhí sé cuibheasach gan a bheith maíteach
• I wouldn’t hold it against her – ní bheinn anuas uirthi mar gheall air
• to make a laughing stock of somebody – ceap magaidh a dhéanamh de dhuine
• to rest on your laurels – do mhaidí a ligean le sruth

Tá forlíonadh mór teanga agus gramadaí san fhoclóir chomh maith, áit a bhfuil aistí agus táblaí a chlúdaíonn cúrsaí stíle, aistriúcháin agus gramadaí. Tá sé ar díol i siopaí leabhar agus ar líne anois. An PMM atá air ná €30/£25.

Teagmháil: chun agallaimh a eagrú nó chun tuilleadh íomhánna a fháil, déan teagmháil le

Cormac Breathnach, Foras na Gaeilge

Rphost: CBreathnach@forasnagaeilge.ie

Loretta Ní Ghabháin, Lorg Media, Baile Nua, Maigh Cuilinn, Co. na Gaillimhe

Fón: 087 799 7981 | Rphost: loretta@lorgmedia.com

Mar chuid d’fhéile Oireachtas na Samhna seolfaidh an tUachtarán Micheál D. Ó hUigínn an Concise English-Irish Dictionary go hoifigiúil. Tosóidh an ócáid inniu, Dé hAoine 30 Deireadh Fómhair, ag 1pm. In éineacht le Bean an Tí, Ciara Ní É, beidh daoine mór le rá amhail Dara Ó Briain, Mary McAleese agus Micheál Ó Muircheartaigh.

Ainm: Aodh Mac Ruairí

Réimse: Pobal – scéimeanna Cholmcille

Ionad: Gaoth Dobhair

Ról: Tá mé ag obair mar oifigeach feidhmiúcháin ag reáchtáil agus ag riar scéimeanna maoinithe Cholmcille. Tá sé mar aidhm ag scéimeanna Cholmcille caidreamh a chothú idir pobail teanga Ghaeilge na hAlban agus pobail teanga Ghaeilge na hÉireann agus na pobail sin a neartú tríd an chaidreamh seo. Tugann an Scéim Sparánachta deis d’iarratasóirí a bhfuil Gaeilge ar a dtoil acu a ghabháil go Sabhal Mòr Ostaig ar Oileán Sgitheanach le Gaeilge na hAlban a fhoghlaim.

Cad é an ghné is mó den obair a thaitníonn leat? Is mór liom go mór a bheith ag plé leis na grúpaí éagsúla a bhaineann tairbhe as na scéimeanna. Bainim sult mór as a bheith in ann éascaíocht a dhéanamh ar na tionscadail ilchineálacha a bhíonn idir lámha againn go hiondúil.

Conas a thacaíonn do chuid oibre le cur chun cinn na Gaeilge? Tá Gaeilge na hÉireann agus na Gaeilge hAlban lárnach i gcuid oibre Cholmcille agus spreagann na scéimeanna suim agus forbairt sa dá theanga. Cruthaíonn na scéimeanna comhpháirtíochtaí fadtéarmacha idir grúpaí a bhfuil suim ar leith acu sa dá theanga Ghaeilge. Tá Gairmscoil Chú Uladh i nDún na nGall agus Àrd-sgoil a' Phluicin Albain mar eiseamláirí den chineál seo comhpháirtíochta atá fadtéarmach agus teangabhunaithe.

Tacaíonn an Scéim Sparánachta go mór le cur chun cinn an dá theanga Ghaeilge agus is minic a théann rannpháirtithe na scéime seo ar aghaidh chun tionscadail fhiúntacha theangabhunaithe eile a chruthú. Is eiseamláir í Féile na Gealaí de thionscadal teangabhunaithe atá ag gabháil chun feabhais achan bhliain.

Cad iad na pleananna i do réimse amach anseo?
I láthair na huaire tá Colmcille ag obair le Bòrd na Gàidhlig, oifigigh phleanála teanga, agus grúpaí pobail eile le tabhairt faoi thionscadail le haghaidh bhliain chomórtha Cholmcille, Colmcille 1500. Tá sé 1500 bliain ó saolaíodh Naomh Cholmcille agus beidh comóradh á dhéanamh ar a shaol agus a oidhreacht idir an 7 Nollaig 2020 agus an 7 Nollaig 2021. Tá dearadh iomlán úr déanta ar an suíomh Colmcille.net le cois lógó úr agus leathanach ar leith le haghaidh an chomórtha.

Tá feachtas nua tosaithe ag an bhForas le baill foirne a chur in aithne don phobal. Ba mhaith linn Ruth Bailey a chur in aithne daoibh!

Réimse: Oifigeach cléireachas seirbhísí/teicneolaíocht na faisnéise

Ionad: Sráid Amiens, Baile Átha Cliath

Ról: Is mise an fáilteoir, an chéad aghaidh a fheiceann tú agus tú ag siúl tríd an doras, an chéad ghuth a chloiseann tú agus tú ar an bhfón linn agus an chéad phointe teagmhála trí ríomhphoist a thagann ón suíomh. Is ball mé den mheitheal feasachta chomh maith, áit a mbím ag cuidiú le feachtais ar na meáin shóisialta, ag cruthú ábhair le haghaidh na meán sóisialta, agus bím ag tabhairt freagraí ar cheisteanna agus postálacha daoine ar na meáin shóisialta. Anuas air seo bím ag cuidiú le tionscadal theicneolaíocht na faisnéise le mo bhainisteoir líne Micheál Ó Maolruanaidh.

Cad é an ghné den obair is mó a thaitníonn leat?: Is breá liom bualadh le daoine nua agus cabhair a thabhairt dóibh siúd atá á lorg. Anuas ar seo, bainim an-taitneamh as a bheith ag obair leis na baill foirne eile.

Conas a thacaíonn do chuid oibre le cur chun cinn na Gaeilge?: Bím ag cur na Gaeilge chun cinn ar na meáin shóisialta. Táim ag tabhairt tacaíochta don fhoireann chun a gcuid oibre a chur chun cinn.

Cad iad na pleananna i do réimse amach anseo?: Táim ag iarraidh cabhair níos láidre a thabhairt don mheitheal feasachta agus feachtas nó dhó eile a chur i gcrích chun an Ghaeilge a chur chun cinn. Beidh mé ag tacú leis na tionscadail teicneolaíochta faisnéise amach anseo atá chun éifeachtacht Fhoras na Gaeilge a fheabhsú agus, dá bharr sin, feabhas a chur ar ár seirbhís do chustaiméirí.

Ba mhaith linn comhghairdeas ó chroí a ghuí orthu siúd ar éirigh leo sna Gradaim Foilsitheoreachta i mbliana. Caighdeán an-árd a bhí le feiceáil sna comórtais agus tá éacht déanta acu siúd ar bronnadh gradam orthu.

https://www.rte.ie/gaeilge/2020/1007/1169943-buaiteoiri-leabhair-ghaeilge-na-bliana-2020-fogartha/

https://tuairisc.ie/buaiteoiri-ghradaim-leabhar-na-bliana-fogartha-ag-oireachtas-na-gaeilge-2/