D'fhógair Catherine Martin, T.D. Aire Meán, Turasóireachta, Ealaíon, Cultúir, Spóirt agus Gaeltachta agus Jack Chambers T.D. Príomh-Aoire an Rialtais agus An tAire Stáit Gaeltachta agus Spóirt, inniu, go bhfuil plean teanga Leitir Ceanainn i gContae Dhún na nGall ceadaithe faoin bpróiseas pleanála teanga – rud a fhágann go bhfuil sé aitheanta mar bhaile seirbhíse Gaeltachta. D’fhógair siad chomh maith go mbeidh allúntas bliantúil suas le €80,000 á chur ar fáil faoin bpróiseas chun tacú le cur i bhfeidhm an phlean. Bainfear leas as an allúntas chun Oifigeach Pleanála Teanga a fhostú le cabhrú le feidhmiú an phlean teanga don bhaile.

Dúirt an bheirt Aire: “Ba mhaith linn tréaslú leis an eagraíocht Líonra Leitir Ceanainn, agus le muintir an bhaile go ginearálta as an méid atá déanta chun an plean seo a thabhairt go ceann scríbe. Tréaslaímid freisin le Foras na Gaeilge a thacaigh leis an gceanneagraíocht agus an plean á ullmhú. Le ceadú an phlean seo, cuirfear tús le feidhmiú plean teanga den chéad uair i mbaile seirbhíse Gaeltachta . Ní gá a rá go bhfuilimid féin, ár gcuid oifigigh agus  oifigigh Foras na Gaeilge ag súil go mór le bheith ag leanúint orainn ag oibriú as lámha a chéile le páirtithe leasmhara chun tacú le cur i bhfeidhm phlean teanga Leitir Ceanainn."

D’fhógair An tOireachtas, i gcomhpháirt le Foras na Gaeilge, inniu (Dé Máirt, 18 Lúnasa 2020) teidil na leabhar atá ainmnithe ar na Gearrliostaí do Gradam Uí Shúilleabháin (Leabhar na Bliana don Léitheoir Fásta), Gradam Réics Carló (Leabhar na Bliana don Léitheoir Óg), agus Gradam de Bhaldraithe (Leabhar na Bliana do shaothar aistrithe go Gaeilge ó theanga eile).

Tá fiche haon leabhar (21) roghnaithe do ghearrliostaí na bliana seo - ocht (8) leabhar ar ghearrliosta Ghradam Uí Shúilleabháin, seacht (7) leabhar ar ghearrliosta Ghradam Réics Carló agus sé (6) leabhar ar ghearrliosta Ghradam de Bhaldraithe. I measc na dTithe Foilsitheoireachta a bhfuil leabhair leo ainmnithe i mbliana tá, An tSnáthaid Mhór, Cló Iar-Chonnacht, Dalen Éireann, Éabhlóid, Futa Fata, Leabhar Breac, Móinín agus LeabhairCOMHAR. Tá liosta iomlán de na leabhar ar fad atá gearrliostaithe ar fáil thíos.

Roghnaítear na buaic-shaothair de réir na gcritéar seo a leanas: fiúntas an ábhair; caighdeán na Gaeilge; dearadh an leabhair, ag áireamh téacs, clúdach, léaráidí agus dea-chleachtas foilsitheoireachta; caighdeán foilsitheoireachta; agus mar a fhreastalaíonn an leabhar ar riachtanais an mhargaidh léitheoireachta.

 “Déanaim comhghairdeas ó chroí le gach Teach Foilsitheoireachta atá ar ghearrliostaí na bliana seo”, a dúirt Liam Ó Maolaodha, Stiúrthóir an Oireachtais. “Bíonn comórtas géar ann gach uile bhliain agus ní haon eisceacht í an bhliain seo. Léiriú ar shár-chaighdeán in earnáil na foilsitheoireachta is ea an líon saothar le háireamh atá ar na gearrliostaí seo. Inspioráid dúinn ar fad agus lón dóchais don todhchaí an tslí ar lean scríbhneoirí agus foilsitheoirí ar aghaidh ag saothrú go cruthaitheach agus go fuinniúil le linn thréimhse chorrach na dianghlasála. Guím gach rath orthu ar fad,” a dúirt sé.

Dúirt Leas-Phríomhfheidhmeannach Fhoras na Gaeilge, Edel Ní Chorráin, “Tá obair iontach ar siúl ag foilsitheoirí na Gaeilge agus tá leabhair ar ardchaighdeán ag teacht amach bliain i ndiaidh bliana. Tá moladh mór ag dul do na húdair, na haistritheoirí, na maisitheoirí agus na foilsitheoirí as na leabhair iontacha seo a chur ar fáil do phobal na Gaeilge. Léiríonn na liostaí seo go gclúdaíonn foilsitheoireacht na Gaeilge réimse leathan ábhar agus go bhfuil leabhair ann do gach duine. Bíonn sé deacair i gcónaí buaiteoirí a roghnú i measc na roghanna ar na gearrliostaí agus is amhlaidh atá an scéal arís i mbliana.”

Fógrófar na buaiteoirí ag tús mhí Dheireadh Fómhair 2020. Gabhann duaischiste de €17,000 leis an trí ghradam foilsitheoireachta. Tá eolas cuimsitheach maidir leis na leabhair ar fáil ag www.antoireachtas.ie.

Le haghaidh tuilleadh eolais: Louise Ní Dháibhéid, An tOireachtas T: 00353 87 1005439 R: louise@antoireachtas.ie

Nótaí don Eagarthóir

1. 1. Bronnfar na duaiseanna mar seo a leanas: €5,000 ar fhoilsitheoir an leabhair do Ghradam Uí Shúilleabháin agus €2,500 ar údar an tsaothair; €5,000 ar fhoilsitheoir an leabhair do Ghradam Réics Carló, €1,250 ar údar an tsaothair agus €1,250 ar mhaisitheoir an tsaothair; €1,500 ar fhoilsitheoir an leabhair do Ghradam de Bhaldraithe agus €500 ar aistritheoir an tsaothair.
   2. Is iad Foras na Gaeilge a dhéanann urraíocht ar na Gradaim Fhoilsitheoireachta.
   3. Is Ceanneagraíocht é An tOireachtas sa réimse, ‘Deiseanna a thacaíonn le hÚsáid na Gaeilge agus Bunú Gréasán’.
   4. Tá Comórtais Liteartha an Oireachtais ar an bhfód ón mbliain 1897 agus tugann siad aitheantas agus ardán thar a bheith luachmhar do scríbhneoirí na Gaeilge. Tá cuid de mhórscríbhneoirí an chéid seo caite, Pádraig Mac Piarais, Máirtín Ó Cadhain agus Nuala Ní Dhomhnaill i measc iar-bhuaiteoirí na gcomórtas seo.
   5. Is é Oireachtas na Samhna, a bunaíodh in 1897, príomhimeacht bliantúil an Oireachtais agus, go dtí i mbliana, bhí sé ar siúl gach aon bhliain ó 1939 – níor reáchtáladh aon Oireachtais sna blianta tar éis bhunú an Stáit mar go raibh go leor de na daoine a bhí gníomhach san Oireachtas gafa le cúrsaí polaitíochta in Éirinn.
   6. Tá féilire leathan imeachtaí eile a bhíonn ar siúl ag tráthanna eile den bhliain ag An tOireachtas.
   7. Bíonn eolas cothrom le dáta i gcónaí ar www.antoireachtas.ie maidir le himeachtaí agus comórtais uile na heagraíochta.

Gradam Uí Shúilleabháin MÁCHAIL le Ré Ó Laighléis, foilsithe ag Móinín – Snátha as a chéile á dtrasnú féin go sciliúil ealaíonta i dtáipéis dhraíochtúil an scéil íogair seo. Scéal atá go hiomlán ar an sprioc maidir le cúrsaí na linne seo. Scéal diamhair, scéal eachtraíochta, scéal fealsúnachta. Saothar atá eisceachtúil ar an uile bhealach!

AN DIABHAIL DÉANTA le Joe Steve Ó Neachtain, foilsithe ag Cló Iar-Chonnacht – Sa chnuasach gearrscéalta seo, cíortar ábhair an saol mór ag brú isteach ar an mbaile beag, saincheisteanna sóisialta, an rachmas ag streachailt leis an mbochtanas, agus an grá agus an briseadh croí in árach a chéile gan stad gan staonadh.

SA TEACHT SEO ANOCHT le Micheál Ó Conghaile, foilsithe ag Cló Iar-Chonnacht – Is úrscéal nua é seo ó pheann Mhíchíl Uí Chonghaile. Insíonn an leabhar seo scéal fear atá ar tí siúl amach agus a theach a fhágáil, an teach inar rugadh agus tógadh é, agus a theaghlach ina dhiaidh.

CROÍ CINE cnuasaithe ag Seán de Fréine, foilsithe ag Cló Iar-Chonnacht – Is cnuasach uathúil scríbhneoireachta í Croí Cine a sholáthraíonn réamhrá cuimsitheach fairsing ar scríbhneoireacht na Gaeilge, a shíneann siar chomh fad leis na 1600í go dtí deireadh an 20ú haois. Is cnuasach é seo de na céadta sleachta gairide as litríocht na Gaeilge - scothshamplaí den fhilíocht, de nathanna cainte, agus de scríbhneoireacht shaibhir na Gaeilge ó cuireadh peann Éireannach le pár i gcéaduair sa séú céad.

AN BAILE BEAG GÉIMIÚIL: AMHRÁIN NA TRÁ BÁINE curtha in eagar ag Sinéad Ní Ráinne, foilsithe ag Cló Iar-Chonnacht – Tá cáil i bhfad agus i ngearr ar an Trá Bháin, i gCeantar na nOileán i gConamara mar áit a bhfuil na trí ní nach féidir a fhoghlaim sa saol – fonn, féile agus filíocht – le fáil go fairsing ann. Tá sé amhrán déag sa leabhar seo a cumadh sa cheantar féin, nó a chum daoine ón gceantar a chuaigh ar imirce. Tá aiste chuimsitheach eolais ag dul le gach uile amhrán chomh maith le réamhrá a thugann eolas ar chúlra, ar chultúr agus ar eacnamaíoch na Trá Báine.

TINE GHEALÁIN le Máire Dinny Wren, foilsithe ag Éabhlóid – Tá níos mó ná leathchéad dán sa chnuasach filíochta seo, a nochtann croí agus spiorad an údair, a ceantar dúchais, a cultúr agus a daoine. Tá daonnacht láidir le braith sna dánta rud a thugann deis don léitheoir mothú, foghlaim agus tuiscint níos doimhne a fháil ar an tsaol thart orainn. Tá na dánta lonnaithe in iarthuaisceart Dhún na nGall sa lá atá inniu ann, le roinnt tagairtí siar ar chuimhní an údair, ar a hóige agus ag éirí aníos di faoin tuath.

BEALACH NA SPÁINNEACH le Liam Mac Cóil, foilsithe ag Leabhar Breac – Seo é an tríú leabhar, agus an leabhar deireanach, i sraith leabhair de chuid Lúcás Ó Briain (An Litir). Sraith úrscéalta atá suite in Éirinn agus ar Mhór-Roinn na hEorpa sna blianta corraitheacha sin tar éis Imeacht na hIarlaí.

ÉADAOIN SEACHT SNAIDHM NA SEIRCE le Diarmuid Johnson, foilsithe ag Leabhar Breac – Is é scéal Éadaoine scéal mór grá na Sean-Ghaeilge, scéal nár mhair ach ina bhlúirí, blúirí i Leabhar na hUidhre, blúirí i Leabhar Buí Leacan. Tá an t-ábhar sin ar fad fite in aon scéal amháin ag Diarmuid Johnson — na bearnaí líonta, agus feoil curtha ar na cnámha —ionas gur sean-eipic nua atá againn atá inchurtha le scéal Héilin na Traí, nó le scéal Tristan agus Íosóid.

Gradam Réics Carló SCÚNC AGUS SMUIRÍN le Muireann Ní Chíobháin agus maisithe ag Paddy Donnelly, foilsithe ag Futa Fata – Tá grá mór ag Scúnc beag dá bhréagán bog, Smúirín. Is é Smúirín an compánach is ansa leis ar domhan. An rud is deise faoi Smúirín ná an boladh atá uaidh. Ach lá amháin, cailleann Smúirín a bholadh. An féidir le Mamaí an scéal a chur ina cheart?

AR STRAE le Patricia Forde agus maisithe ag John White, foilsithe ag Futa Fata – Tá Nizar i bhfad ó bhaile. B’éigean dó a bhaile sa tSiria a fhágáil nuair a thosaigh an cogadh. Tá cónaí anois air in óstán in Éirinn agus níl a fhios aige cén fhad a bheidh sé ann. Tá an saol an-deacair ar Nizar. Ansin lá amháin, bualann sé le cara nua, atá imithe ar strae…

MÍP le Máire Zepf agus maisithe ag Paddy Donnelly, foilsithe ag Futa Fata – Is í Míp an robat is cliste dár déanadh riamh. Tá sí á seoladh go Mars, le fáil amach an bhfuil eachtráin ina gcónaí ann. Tógann sí go leor pictiúr ann agus cuireann sí ar ais chuig an domhan iad, ach cá bhfuil na heachtráin? Ansin, tarlaíonn tubaiste. “Tá Míp bhocht réidh” a deir na heolaithe. Ach an bhfuil?

AN FÉILEACÁN AGUS AN RÍ le Máire Zepf agus maisithe ag Shona Shirley Macdonald, foilsithe ag Futa Fata – Tá scéal Éadaoin agus Mhír á insint in Éirinn le breis agus míle bliain. Baineann Máire Zepf casadh nua as an seanscéal ina leagan féin agus tugtar draíocht na samhlaíochta Gaelaí chun beatha in ealaín aoibhinn Shona Shirley Macdonald.

BRÍSTE AN CHEOLTÓRA le Pádraig Standún agus maisithe ag Clifford Hayes agus Deirdre Ní Thuathail, foilsithe ag Cló Iar-Chonnacht – Tá Jessica agus Simon ag freastal ar choláiste samhraidh chomh maith le ranganna ceol uirlise. Ba mhaith leo a bheith ina gceoltóirí, ach tá drogall orthu mar gheall ar an síorchleachtadh a bhíonn ag teastáil chuige seo. Cad a tharlódh dá bhféadfaidís dul timpeall ar fhadhb an chleachtais?

RITA AGUS AN NINJA le Máire Zepf agus maisithe ag Andrew Whitson, foilsithe ag An tSnathaid Mhór - Is cailín beag í Rita le smaointe móra.Is breá léi dul i bhfolach. Ba mhaith léi traenáil mar ninja. Ansin, bheadh sí ciúin, gasta, dofheicthe. Ach cén deireadh a bheadh leis?

NEANSAÍ AR AN BHFEIRM le hOrna Ní Choileáin agus maisithe ag Aidan J. Collions, foilsithe ag LeabhairCOMHAR – Tá fonn eachtraíochta ar Neansaí, cailín a chuirfeadh aoibhneas ar do chroí. Ar ndóigh, glactar leis go bhfuil sí soineanta go dtí go gcruthaítear a mhalairt!

Pictiúr leabhar álainn ina ndéanann cailín óg cairdeas le an-chuid ainmhithe feirme. Cuireann íomhánna bríomhaire agus nua-aimseartha go mór leis an scéal.

Gradam de Bhaldraithe ZOG le Julia Donaldson agus Axel Scheffler agus aistrithe ag Tadhg Mac Dhonnagáin, foilsithe ag Futa Fata – Is é Zog an dragún is díograisí ar scoil ach bíonn timpistí aige go minic. Ar ámharaí an tsaoil, tagann cailín beag mistéireach i gcabhair air i gcónaí ach an mbeidh sí in ann cabhrú leis an tasc is doichte seo a dhéanamh: an banphrionsa a ghabháil?

DIALANN DÚRADÁIN: AN FHÍRINNE SHEARBH le Jeff Kinney agus aistrithe ag Máirín Nic Con Iomaire, foilsithe ag Futa Fata – Cheap Greg Heffley go mbeadh sé go hiontach a bheith níos sine, ach níl. Tá brú nua ag baint le cóisirí tí a dtéann buachaillí agus cailíní chucu in éineacht. Tá freagrachtaí nua ar Ghreg. Tá sé féin ag fás agus ag athrú agus níl a sheanchara, Rowley, thart chun labhairt leis faoi seo ar fad. An mbeidh Greg in ann ag an saol nua seo as féin? Nó an mbeidh air déileáil leis an “fhírinne shearbh”?

SLAT RÍOGA OTTOKAR le Hergé agus aistrithe ag Gabriel Rosenstock, foilsithe ag Dalen Éireann – Tugann Tintin aghaidh ar ríocht bheag, an tSildáivé, áit a bhfuil comhcheilg ar bun i gcoinne an rí óig, Múisc Áir XII. Is mian leis na comhchealgairí Ríshlat an Rí Ottokar a ghoid, siombail na ríochta. Má éiríonn leo, beidh ar an rí éirí as. Tá an tír ag cur thar maoil le feallairí! An éireoidh le Tintin an rí agus an tSildáivé a shábháil?

ASTERIX igCOILL CINSEALACHTA le René Goscinny agus Albert Uderzo agus aistrithe ag Gabriel Rosenstock, foilsithe ag Dalen Éireann – Tá Asterix agus a chomh-Ghallaigh ag seasamh in aghaidh impiriúlachas na Róimhe, mar is dual dóibh. Tá plean ag Caesar chun an lámh in uachtar a fháil orthu faoi dheireadh —an ceantar a phlódú le plandálaithe! Seasann Asterix agus a chairde in aghaidh na bplandálaithe ar dtús ach tuigeann siad de réir a chéile go mb’fhéidir go bhfuil an domhan ag athrú. An gcaithfidh na Gallaigh athrú nó má athraíonn siad an gcuirfidh siad a dteanga agus a gcultúr ársa i mbaol?

NICOLÁS BEAG: EACHTRAÍ le René Goscinny agus Jean-Jacques Sempé agus aistrithe ag Séamus Ó Coileáin, foilsithe ag Dalen Éireann – Seo Nioclás Beag, buachaill scoile atá lán d’fhuinneamh agus de dhiabhlaíocht agus a bhíonn i gcónaí i dtrioblóid. Is cuma más ar scoil nó sa bhaile atá sé, bíonn sé ina liútar éatar nuair a bhíonn Nioclás agus a chairde le chéile. Tá deis anois againn scéalta na heachtraíochta sin a léamh nó a athléamh inár dteanga féin.

AR LUCH AGUS AR DHUINE le John Steinbeck agus aistrithe ag Colmcille Ó Monacháin, foilsithe ag Leabhar Breac– Eagrán álainn Gaeilge den tseanchlasaic le John Steinbeck Of Mice and Men a céadfhoilsíodh sa bhliain 1937, ceann de mhórshaothair na haoise seo caite.

Ag cruinniú boird de chuid Fhoras na Gaeilge ar an 24 Iúil, ceadaíodh deontais dar luach €340,309 do Scéim na nImeachtaí Óige 2020/21. Tabharfaidh an scéim deiseanna do dhaoine óga an Ghaeilge a úsáid taobh amuigh den scoil agus spreagfaidh sí labhairt na teanga ar bhealach spraíúil.

Cuirfidh na deontais ar chumas na ngrúpaí ar a laghad dhá sheisiún déag a eagrú le linn thréimhse na scoilbhliana, atá dírithe ar dhaoine óga idir trí bliana agus ocht mbliana déag d’aois. Meastar go mbeidh deis ag níos mó ná 6,800 páiste a bheith rannpháirteach sna himeachtaí in 2020 agus 2021, níos mó ná 2,000 páiste sa bhreis ar scéim 2019/2020.

Dúirt Príomhfheidhmeannach Fhoras na Gaeilge, Seán Ó Coinn, “Tá scéimeanna mar seo níos tábhachtaí anois agus na srianta ar oideachas daoine óga, le deiseanna a chur ar fáil do dhaoine óga sóisialú trí mheán na Gaeilge agus gréasáin shóisialta a chruthú agus a dhaingniú – bíodh siad fíorúil nó fisiciúil. Seo an deontas is mó atá curtha ar fáil againn sa réimse seo le roinnt blianta, agus muid ag aithint an riachtanais ar leith a bhaineann leis an réimse seo faoi láthair. Tá ardmholadh ag dul do na heagraíochtaí deonacha agus na hoibrithe díograiseacha ar fud na tíre atá ag cinntiú go mbeidh na deiseanna sin ar fáil.”

Tuairiscíodh don bhord go bhfuil an Foclóir Nua Béarla-Gaeilge curtha i gcló agus go mbeidh sé á sheachadadh ar shiopaí leabhar le linn an tsamhraidh. Seolfar feachtas nua leis an bhfoilseachán suntasach a phoibliú san fhómhar.

Fuarthas freagairt mhaith ar an gcomhairliúchán ar an Scéim Pobal Gaeilge a tháinig chun deiridh ar an 17 Iúil. Beidh tuairisc á cur le chéile mar aon le moltaí faoin mbealach chun cinn don bhord i ndiaidh an tsamhraidh.

Críoch

Tuilleadh eolais

Anna Davitt, Clárbhainisteoir: Cumarsáid, Margaíocht & Feasacht, Foras na Gaeilge

Teil: 0035387 673 6175     Ríomhphost: adavitt@forasnagaeilge.ie

Preaseisiúint

Tá lúcháir ar Fhoras na Gaeilge agus ar Bòrd na Gàidhlig suíomh gréasáin nua a lainseáil inniu don chlár Colmcille, a nascann Éire agus Albain. Lainseáladh an suíomh nuadheartha ar an 9 Meitheamh, lá féile Naomh Colmcille. Ar an suíomh tá lógó nua do Cholmcille, an clár comhpháirtíochta a nascann Gaeilge na hÉireann agus Gaeilge na hAlban. Tá an suíomh comhóstáilte ar fáil i nGaeilge na hÉireann, i nGaeilge na hAlban agus i mBéarla, agus tá sé comhtháite le cainéil ar na meáin shóisialta.

Bhunaigh Naomh Colmcille, a mhair sa séú haois, mainistir Oileán Í, a raibh ról lárnach aici sa saol spioradálta agus sa chultúr trí chéile in Éirinn, in Albain agus i dtuaisceart Shasana. D’fhág an mhainistir agus a comh-mhainistreacha séadchomharthaí móra cultúrtha ina ndiaidh, lena n-áirítear Leabhar Cheanannais. Ar ócáid 1500 bliain óna bhreith i nDún na nGall déanfar comóradh ar feadh bliana, Colmcille 1500, ón 7 Nollaig 2020 go dtí an 7 Nollaig 2021.

I measc bhuaicphointí na lainseála tá:

• Caint ar Facebook leis an Dr Brian Lacey, ‘Colmcille’, ar an 8 Meitheamh ag 5 p.m. Is féidir leat breathnú ar an gcaint ach an leathanach Facebook @colmcille1500 a leanúint.
• Beidh cantaireacht ón Meánaois, a taifeadadh ar an 8 Meitheamh 2019, bigil na féile, ar fáil do chách ar Soundcloud @soundcloud.com/forasnagaeilge.
• Gabháil seilbhe ar Instagram Fhoras na Gaeilge bunaithe ar Cholmcille ar an 9 Meitheamh le Edel Ní Churraoin, Raidió Fáilte.
• Beidh CHARTS ag lainseáil comórtas ealaíon míosúil agus taispeántas ar líne, le próifíl agus tacaíocht a thabhairt do shaothar ealaíontóirí Gaelacha, a thagann le téamaí Cholmcille, ar an 15 Meitheamh. https://www.chartsargyllandisles.org/.
• Colmcille 2020, comórtas líníochta le páistí a spreagadh na scéalta atá ar an suíomh nua a ghlacadh chucu féin. Bronnfar duaiseanna ar bhuaiteoirí ó Éirinn agus ó Albain bunaithe ar léaráidí agus conas a shamhlaíonn siad an chuma a bheadh ar Cholmcille in 2020. Is féidir leat clárú don ócáid roimh ré ag leathanach Facebook @colmcille1500. Fógrófar na buaiteoirí ar an 26 Meitheamh.
• Tráth ceisteanna i nGaeilge na hAlban agus i nGaeilge na hÉireann, arna óstáil ag Aodán Ó Cearbhaill agus Eoghan Stewart, bunaithe ar chultúr agus ar theangacha na hÉireann agus na hAlban.

Dúirt Seán Ó Coinn, Príomhfheidhmeannach Fhoras na Gaeilge, “Is tráthúil an t-am é féile Cholmcille lenár naisc le saol mór na nGael in Albain, ar Oileán Mhanann, agus le cainteoirí na dteangacha Gaelacha níos faide i gcéin, a athnuachan. D’iarrfainn ar dhaoine an suíomh gréasáin a úsáid le cairdeas a athnuachan idir Éire agus Albain.”

Dúirt Shona Niclllinnein, Príomhfheidhmeannach Bòrd na Gàidhlig, “Ní féidir tábhacht stairiúil Naomh Colmcille in Albain a mheas faoina luach. Tháinig sé go hAlbain ag am a raibh coimhlintí fuilteacha ann idir treibheanna trodaithe. Ina dhiaidh ní hamháin gur aontaigh sé na Gaeil le chéile, ach na Cruithnigh chomh maith a bhí i ndiaidh cur in éadan ionróirí ar feadh na gcéadta bliain, neart impireacht na Róimhe ina measc.

Tabhair cuairt ar www.colmcille.net le breathnú ar an suíomh nua agus le sonraí imeachtaí uile na lainseála a fháil.

Bí linn ar na meáin shóisialta trí na haischlibeanna #Colmcille1500 agus #LeChéile agus déan nasc le pobal ilghnéitheach Cholmcille ar líne. Lean sinn ar Instagram @_Colmcille agus Facebook chun an scéal is déanaí a fháil ar ár nuacht go léir!

Críoch

Tuilleadh eolais

Anna Davitt, Clárbhainisteoir: Cumarsáid, Margaíocht agus Feasacht, Foras na Gaeilge 

Teil: 00353 87 673 6175     Ríomhphost: adavitt@forasnagaeilge.ie

Ón lá inniu beidh Foras na Gaeilge ag fáiltiú roimh iarratais ó eagraíochtaí don Chiste Tionscadal. Tá sé mar aidhm ag an gciste nuabhunaithe tacú le réimsí oibre agus tionscadail nach dtiteann faoi ghnáthréimsí scéimeanna Fhoras na Gaeilge.

Fáilteofar go háirithe roimh iarratais a chuireann an Ghaeilge chun cinn ar bhealaí nuálacha , chomh maith le coincheapa agus tionscadail a rachaidh chun leas phobal na Gaeilge. Beidh deontais dar luach idir €1,000/£900 agus €12,000/£10,800 á gcur ar fáil d’eagraíochtaí ar fud fad an oileáin as seo go deireadh 2020 faoin gciste teoranta.

Anuas ar an gCiste Tionscadal, is ábhar sásaimh d’Fhoras na Gaeilge go mbeidh soláthar 2020 do scoláireachtaí Gaeltachta fós á chur ar fáil do dhaoine óga (faoi ocht mbliana déag) ó thuaidh agus do dhaoine fásta ar fud an oileáin le freastal ar chúrsa in 2021.

Ceadaíodh na deontais dar luach €70,524 do Chonradh na Gaeilge agus do Ghael Linn le bronnadh ar iarrthóirí le linn 2020, ach tá síneadh ama á thabhairt d’iarrthóirí na scoláireachtaí a chur i dtreo cúrsaí le linn 2021. Leanfar ag bronnadh tuilleadh scoláireachtaí faoin scéim chéanna le linn 2021 agus 2022 faoin gcur chuige athbhreithnithe.

Dúirt Príomhfheidhmeannach Fhoras na Gaeilge, Seán Ó Coinn, “Is céim dhearfach d’Fhoras na Gaeilge an Ciste Tionscadal a fhógairt inniu agus tá mé cinnte go bhfáilteoidh nuálaithe agus ceannródaithe a bhfuil smaointe acu maidir le tionscadail chomhaimseartha go mór roimh an fhógra. Is ábhar sásaimh dúinn na scoláireachtaí Gaeltachta a cheadú do 2021 mar aithnímid ar fad gur tréimhse dhúshlánach í seo do na coláistí Gaeltachta agus don Ghaeltacht. Tá súil againn go mbeidh foghlaimeoirí ag breathnú chun cinn agus go mbainfidh siad leas as na scoláireachtaí a luaithe is a bheidh cúrsaí Gaeltachta á reáchtáil arís”.

Críoch

Faoin gCiste Tionscadal
• Tá gach eolas faoin gciste ar fáil ar shuíomh gréasáin Fhoras na Gaeilge anseo.
• Níl aon spriocdháta ag an gCiste Tionscadal. Déanfar measúnú ar iarratais go leanúnach go dtí go mbeidh an ciste caite ag deireadh 2020.
• Is féidir ceisteanna faoin gCiste Tionscadal a sheoladh chuig ciste@forasnagaeilge.ie.

Faoi Scéim na Scoláireachtaí Gaeltachta
Dáiltear maoiniú Scéim na Scoláireachtaí Gaeltachta faoi dhá chatagóir le cur i dtreo cúrsaí in 2021:

Catagóir Eagraíocht
Scoláirí faoi ocht déag ó thuaidh amháin Conradh na Gaeilge
Gael Linn
Daoine fásta, dírithe ar dhaoine fásta ó thuaidh agus ó dheas Gael Linn

Is féidir teagmháil dhíreach a dhéanamh le Conradh na Gaeilge agus Gael Linn le fiosruithe maidir leis na scoláireachtaí do na catagóirí thuas.

Breis eolais ar ríomhphost: ciste@forasnagaeilge.ie

Tréaslaíonn Foras na Gaeilge a ceapachán mar Laureate na nÓg leis an scríbhneoir, file agus iriseoir, Áine Ní Ghlinn. Is í Áine an chéad údar a scríobhann i nGaeilge amháin ar bronnadh an gradam seo uirthi. Tá cáil bainte amach ag Áine i réimse litríocht na n-óg agus tá cuid mhaith gradam bronnta uirthi. Bronnadh Gradam Réics Carló ar Áine trí huaire as na saothair Daideo in 2014, Hata Zú Mhamó in 2016 agus Boscadán in 2019 mar chuid de Ghradaim Foilsitheoireachta Oireachtas na Gaeilge.

Ag fáiltiú roimh an gceapachán, dúirt Seán Ó Coinn, Príomhfheidhmeannach Fhoras na Gaeilge, “Mar dhuine a bhfuil a oiread sin déanta aici le litríocht na Gaeilge a chur i mbéal an phobail, mar údar, mar mheantóir ar scríbhneoirí eile, agus mar thráchtaire ar litríocht na Gaeilge, ní fhéadfaí duine níos fearr a roghnú le healaín na scríbhneoireachta a chur chun cinn i measc daoine óga agus iad a spreagadh chun léitheoireachta i nGaeilge nó i mBéarla.”

Guíonn Foras na Gaeilge gach rath ar Áine ina cúram nua as seo go 2022.

Is féidir beathaisnéis Áine Ní Ghlinn a léamh ar portraidí.ie agus tá gach eolas faoina ceapachán ar fáil ar shuíomh gréasáin Laureate na nÓg anseo.

Tá feachtas nua bríomhar #LeChéile faoi stiúir FHORAS NA GAEILGE faoi lán seoil anois ar na meáin shóisialta. Mar chuid den fheachtas seo tá ábhar spreagúil á sholáthair don phobal ar líne. Tá sé mar aidhm ag #LeChéile cúnamh a thabhairt do gach uile aoisghrúpa an Ghaeilge a úsáid sa bhaile agus ábhar siamsúil agus oideachasúil a chur ar fáil dóibh.

I measc bhuaicphointí #LeChéile ó cuireadh tús leis ar an 6 Aibreán:

• Ghlac pearsana aitheanta seilbh ar ardáin Fhoras na Gaeilge lena gcomhairle a roinnt lena n-áirítear Máire Treasa Ní Cheallaigh (ag obair ó bhaile), Sadhbh Devlin (siamsaíocht do pháistí), Ógie Ó Céilleachair (scríbhneoireacht), Caoimhe Ní Chathail (faisean inbhuanaithe), Julie Anne de Brún (Séideán Sí) agus Jen Ní Ruiséil (ióga)
• Chuir Aedín Ó Tiarnaigh tús le rannpháirtíocht na nGael ar fud na cruinne nuair a ghlac sí seilbh ar Instagram Fhoras na Gaeilge le hinsint dúinn faoi bhláthanna fiáine beo ón Ísiltír
• I gcomhpháirt le Téarma.ie roinneadh sraith téarmaí tráthúla (scaradh sóisialta, féinleithlisiú agus éadaí scíthe ina measc)
• Glacadh páirt i Lá Éigse Éireann (#PoetryDayIRL) ar an 30 Aibreán i gcomhpháirt le hÉigse Éireann. In measc na bhfilí a roinn dánta bhí Dairéna Ní Chinnéide, Joanne McCarthy, MacDara Ó Conaola agus Eoghan Ó Loideáin. Thar ceann Fhoras na Gaeilge, roinn an Príomhfheidhmeannach, Seán Ó Coinn, agus an file agus Eagarthóir Cúnta leis an nGúm, Aifric Mac Aodha, dánta ar an lá
• Roinn foireann Fhoras na Gaeilge grianghraif chomh maith lena gcomhairle faoin bhfolláine, físeán faoin aireachas le Yoga le Nuala ina measc, mar chuid de Lá Náisiúnta na Folláine san Ionad Oibre 2020, #workwell20, ar an 1 Bealtaine.

Dúirt Clárbhainisteoir Cumarsáide, Feasachta agus Margaíochta Fhoras na Gaeilge, Anna Davitt, “Is cuma cén aois thú nó cá bhfuil tú lonnaithe, spás lárnach a bheidh sa haischlib #LeChéile dúinn ar fad a bhfuil Gaeilge againn le linn na géarchéime. Lámh chúnta a bheidh san ábhar spreagúil a bheidh á roinnt againn ó lá go lá, téarmaí cabhracha le húsáid inár gcomhráite laethúla ina measc. Tá deich bhfocal i bhfoirm GIF curtha againn le Instagram inniu mar chuid d’fheachtas #LeChéile le go mbeidh daoine in ann tacaíocht bhreise a thabhairt dá chéile trí Ghaeilge nuair atá cuid mhaith againn scartha óna chéile. Tá súil againn go gcuideoidh siad agus feachtas #LeChéile leo siúd a bhfuil Gaeilge acu chomh maith leo siúd a bhfuil spéis ach sa Ghaeilge nascadh le chéile le linn na tréimhse seo.”

Dúirt Príomhfheidhmeannach Fhoras na Gaeilge, Seán Ó Coinn, “Tá an nuálaíocht agus an Ghaeilge comhtháite san fheachtas bhríomhar seo agus is ábhar misnigh dom rannpháirtíocht an phobail go dtí seo. Is láidre sinn ag tacú #LeChéile mar phobal agus tá mé ag súil go mór le tuilleadh comhpháirtíochta lenár dteachtaireacht a threisiú sna seachtainí romhainn.”

I measc bhuaicphointí #LeChéile atá fós le teacht beidh:

• Inniu seoladh 10 bhfocal i bhfoirm GIF atá deartha ag DoodlesbyUm mar ghreamáin Ghaeilge d’úsáideoirí Instagram
• Sraith físeán bunaithe ar an gclár teagaisc clúiteach Buntús Cainte de chuid an Ghúim
• Sraith speisialta físeán What the Focal? ina bpléann Ciara Ní É cúrsaí teanga le Kevin Scannell i measc aíonna eile

Bí páirteach trí leas a bhaint as agus an haischlib #LeChéile agus cuir aithne ar phobal na Gaeilge trí muid a leanúint ar na meáin shóisialta. Agus bí linn ar ár gcainéal YouTube agus ar ár mblag!

Cliceáil ANSEO le breathnú ar ár bhfíseán le húsáid do chraoltaí, bhlaganna agus ar na meáin shóisialta.

CRÍOCH

Le breis eolais, íomhánna nó grianghraif is féidir teagmháil a dhéanamh le:

Anna Davitt, Clárbhainisteoir: Cumarsáid, Margaíocht agus Feasacht, Foras na Gaeilge 

Teil: 00353 87 673 6175     Ríomhphost: adavitt@forasnagaeilge.ie

Má tá fonn ar d’eagraíocht a bheith páirteach déan teagmháil linn ag eolas@forasnagaeilge.ie 

Bhí a gcéad chruinniú ag bord Fhoras na Gaeilge ó cuireadh tús leis na socruithe eisceachtúla a bhaineann le Covid-19 ar an Aoine an 17 Aibreán. Is trí fhíschomhdháil a reáchtáladh an cruinniú le rannpháirtíocht na gcomhaltaí a éascú ó chian. Tuairiscíodh ar na socruithe atá i bhfeidhm ag an eagraíocht thuaidh theas ó sheachtain na Féile Pádraig, nuair a tháinig treoir ó na rialtais ó thuaidh agus ó dheas gur chóir d’oibrithe gan taisteal chuig an ionad oibre murar ghá sin, agus ina dhiaidh sin gur chóir na hoifigí a dhruidim.

Tá cúig oifig Fhoras na Gaeilge druidte anois, tradstóras Áis ina measc, a dhéanann leabhair Ghaeilge a sheachadadh ar shiopaí leabhar ar fud na tíre agus thar lear. Tá an foras trasteorann ag obair ó chian agus anois ag glacadh le hiarratais dá scéimeanna éagsúla trí ríomhphost.

Ceadaíodh €27,000 d’Oireachtas na Gaeilge ar an gcruinniú leis an gcomórtas do na trí ghradam foilsitheoireachta a eagrú, Gradam Réics Carló dírithe ar leabhair do dhaoine óga, Gradam Uí Shúilleabháin dírithe ar leabhair do dhaoine fásta, agus Gradam de Bhaldraithe le haghaidh aistriúchán. Beidh €17,000 ar fad sa duaischiste.

Ceadaíodh os cionn €185,000 faoi Scéim Campaí Samhraidh Fhoras na Gaeilge do naoi gcampa agus ochtó ar fud na tíre.

“Beimid ag coinneáil súil ghéar ar an dóigh a bhfuil an ghéarchéim ag dul i bhfeidhm ar earnáil na Gaeilge go ginearálta,” arsa Pól Ó Gallchóir, Cathaoirleach, “go háirithe ar na heagraíochtaí éagsúla atá ag brath orainn le maireachtáil, agus ag breathnú ar an dóigh a rachaidh sí i bhfeidhm ar na himeachtaí Gaeilge a bhíonn ar siúl de ghnáth sa tsamhradh – campaí samhraidh, féilte agus imeachtaí eile sa phobal.”

Fógrófar feachtas nua Fhoras na Gaeilge ar na meáin shóisialta, #LeChéile, sna laethanta amach romhainn. Cuireann #LeChéile ábhar ar fáil don phobal ar líne trí ardáin Fhoras na Gaeilge ar na meáin shóisialta le húsáid na Gaeilge a éascú sa bhaile.

Críoch

Breis eolais

Anna Davitt, Clárbhainisteoir: Cumarsáid, Margaíocht & Feasacht, Foras na Gaeilge

Teil: 0035387 673 6175    

Ríomhphost: adavitt@forasnagaeilge.ie

Mar gheall ar COVID-19 tá Foras na Gaeilge ag iarraidh ar iarratasóirí a gcuid iarratas ar scéimeanna maoinithe atá fógartha faoi láthair a chur chugainn ar ríomhphost.  Caithfidh an t-iarratas agus na cáipéisí tacaíochta go léir ón seicliosta a chur leis an iarratas (agus a bheith faighte faoin spriocdháta más ann dó). 

Is féidir linn glacadh le cáipéisí i bhformáid MS Word nó PDF.  Ní ghlacfaimid le haon fhormáid eile, mar shampla Google Docs.

Tabhair faoi deara nach gá cóip chrua a sheoladh chugainn sa phost agus ní cóir duit cóip a fhágáil ag aon cheann d’oifigí Fhoras na Gaeilge.  Ní gá an fhoirm a bheith sínithe ag baill eile coiste nó finné neamhspleách agus glacfaimid le do ríomhphost mar dhearbhú uait.

Is iad seo a leanas na seoltaí ríomhphoist do scéimeanna ar leith agus is féidir ceisteanna a sheoladh chuig na seoltaí seo. Deimhnigh chomh maith go seolann tú d’iarratas don scéim chuí chuig an seoladh ríomhphoist cuí faoin spriocdháta atá luaite leis an scéim (más ann dó). Molaimid na hiarratais a sheoladh i bhfad roimh an spriocdháta lena dheimhniú go bhfaigheann Foras na Gaeilge in am iad.

Ríomhphoist:

Scéim Deontas Cholmcille, colmcille@forasnagaeilge.ie,spriocdháta  20 Aibreán 5 p.m

Scéim Miondeontas Cholmcille, colmcille@forasnagaeilge.ie, níl spriocdháta ann

Scéim na nImeachtaí Óige, oideachas@forasnagaeilge.ie, spriocdháta  27 Aibreán meán lae

An Scéim Tacaíochta Gnó, stg@forasnagaeilge.ie, níl spriocdháta ann

I láthair na huaire, agus pobal na hÉireann uile ag dul i ngleic leis na dúshláin a bhaineann le COVID-19, beidh sé tábhachtach go n-oibreoidh comhlachtaí de gach uile chineál i gcomhar le chéile le hiarmhairtí leathadh an víris a mhaolú.

Leis na contúirtí a bhaineann le leathadh an víris a mhaolú dár mbaill foirne, dár gcomhghleacaithe in eagraíochtaí eile, agus don phobal, lena sláinte agus slándáil a chosaint, tá socruithe ar leith curtha i bhfeidhm ag Foras na Gaeilge inniu sna cúig oifig.

Le treoir an dá rialtas a chur i bhfeidhm, agus go dtí go mbeidh deireadh leis an éigeandáil a bhaineann le Covid-19, beidh bunús na foirne ábalta a bheith ag obair sa bhaile. Cé nach mbeidh an fhoireann i láthair sna hoifigí éagsúla, beidh obair Fhoras na Gaeilge, a oiread agus is féidir, ag leanúint ar aghaidh mar is gnáth.

Beidh cruinnithe oibre i measc na foirne, agus idir foireann Fhoras na Gaeilge agus páirtithe eile, á n-eagrú trí shocruithe físchomhdhála agus gutháin, agus tá socruithe curtha i bhfeidhm againn, de réir mar atá iarrtha ag an Roinn Cultúir, Oidhreachta agus Gaeltachta, agus an Roinn Pobal, lena chinntiú go mbeidh eagraíochtaí ag fáil a gcuid maoinithe go luath le tacú leo idir seo agus deireadh na Bealtaine.

Beidh Bord Fhoras na Gaeilge ag leanúint lena gcuid oibre chomh maith, ag tacú leis an bhfoireann, agus ag treorú na heagraíochta, trí shocruithe teicneolaíochta dá gcuid cruinnithe.

Arsa an Príomhfheidhmeannach Seán Ó Coinn, agus é ag tagairt do na socruithe éigeandála inniu, “Ar ndóigh, agus muid ag plé mar shochaí thuaidh agus theas le ceann de na dúshláin is déine ar thug muid riamh aghaidh air, tá sé de dhualgas orainn uilig, inár réimsí éagsúla oibre agus saoil, tacú lenár bpobail, lenár bpairtithe leasmhara agus le chéile. Beidh foireann Fhoras na Gaeilge i dteagmháil leis na heagraíochtaí éagsúla a bhíonn ag brath orainn maidir le maoiniú, treoir agus comhairle le linn na seachtainí atá amach romhainn, lena chinntiú gur féidir leosan tacú leis an phobal, trí shocruithe teicneolaíochta, ar líne agus ar bhealaí cruthaitheacha agus nuálaíocha eile. Trí sin a dheánamh, tá súil againn gur féidir linne ár gcion-na féin a dhéanamh le cuidiú le pobal na hÉireann, thuaidh agus theas, agus le pobal na Gaeilge in Éirinn agus thar lear, fanacht i dteagmháil le chéile, agus a bheith ag tacú le chéile.”

Beidh na socruithe céanna teagmhála i bhfeidhm agus daoine ag iarraidh dul i dteagmháil le Foras na Gaeilge, agus beidh eolas breise á chur ar an suíomh gréasáin ar bhonn rialta.

Críoch

Tuilleadh eolais

Anna Davitt, Clárbhainisteoir: Cumarsáid, Margaíocht & Feasacht, Foras na Gaeilge

Teil: 0035387 673 6175    

Ríomhphost: adavitt@forasnagaeilge.ie