Ag cruinniú de chuid Bord Fhoras na Gaeilge ar 1 Iúil,  ceadaíodh deontais dar luach €182,876 do Scéim na nImeachtaí Óige 2016/17 a thugann deiseanna úsáide do dhaoine óga a spreagann iad chun an Ghaeilge a úsáid i mbealach spraíúil. Cuirfidh na deontais ar chumas na ndeontaithe ar a laghad 12 seisiún a eagrú, le linn thréimhse na scoilbliana, atá dírithe ar dhaoine óga idir 3 bliana agus 18 mbliana d’aois taobh amuigh den scoil.

Ag labhairt dó inniu, áfach, dúirt Príomhfheidhmeannach Fhoras na Gaeilge, Ferdie Mac an Fhailigh, “Cé go bhfuil Foras na Gaeilge iontach sásta na deontais seo a fhógairt, tá díomá orainn nach raibh ar ár gcumas gach iarratas a bhí incháilithe a cheadú. D’fhógair muid an t-am seo anuraidh go raibh deontais ar luach €322,361.05 á gceadú do 74 tionscadal faoi Scéim na nImeachtaí Óige 15/16 agus tá laghdú suntasach tagtha ar líon na ndeontaithe reatha i mbliana, ceal airgid. Méadaíodh an t-éileamh ar an scéim i mbliana ach, as an 98 iarratas ar ardchaighdeán a fuaireamar, ní raibh ar ár gcumas ach 41 acu sin a mhaoiniú mar gheall ar chiorraithe ar bhuiséad Fhoras na Gaeilge. Ar an drochuair, caillfidh níos mó ná 1,835 duine óg an deis freastal ar imeachtaí óige taobh amuigh den scoil i mbliana dá réir.”

Ceadaíodh na deontais do 41 tionscadal ar luach €182,876  ina iomláine don bhliain 16/17. Beidh réimse leathan imeachtaí ar siúl ag na tionscadail seo lena n-áirítear imeachtaí spóirt, drámaíochta, damhsa, ceoil, agus imeachtaí eile nach iad.

Is oth le Foras na Gaeilge an tionchar atá ag ciorruithe leanúnacha ar a ollbhuiséad, atá laghdaithe beagnach 25% le deich mbliana anuas, ar a chlár oibre, chomh maith lena dheontaithe. Leanfaidh Foras na Gaeilge ag déanamh a sheacht ndícheall ag iarraidh tuilleadh maoinithe a fháil le bronnadh ar ghrúpaí a chuireann an Ghaeilge chun cinn agus a thacaíonnn le deiseanna úsáide Gaeilge.

* Críoch *

Tuilleadh eolais:

Gearóid Mag Uibhrín: gmaguibhrin@forasnagaeilge.ie / 0871779018

Is cúis áthais d’Fhoras na Gaeilge a chur in iúl gur faomhadh deontais dar luach €4,264,359 do scéimeanna pobail agus óige ag cruinniú boird Fhoras na Gaeilge ar an 1 Iúil 2016.

Tuilleadh eolais: 

Preaseisiúint Cruinniú Boird 1 Iúil 2016

Eolas ar shuíomhanna nua gréasáin don Ghaeilge á seoladh anseo

Is mór ag Foras na Gaeilge agus Comhar an leabhar eisceachtúil (Portráidí na Scríbhneoirí Gaeilge); agus láithreán gréasáin spleodrach (www.portraidi.ie) a chur faoi bhráid an phobail. 

Tionscadal eiseamláireach é Portráidí na Scríbhneoirí Gaeilge a dhéanann an Scríbhneoir Gaeilge a chomóradh agus a thugann ábhar grianghrafadóireachta den scoth i láthair an phobail. Sa chnuasach álainn lán-daite seo, foilsítear portráidí de 107 de na scríbhneoirí is aitheanta i saol na Gaeilge, idir údair liteartha agus scríbhneoirí acadúla, ar tógadh a bportráidí go digiteach idir 2009-2013, ag Máire Uí Mhaicín d’Fhoras na Gaeilge. Cuimsítear filí, úrscéalaithe, gearrscéalaithe, scríbhneoirí béaloidis, scríbhneoírí do pháistí, scoláirí léinn agus scríbhneoirí ó sheánraí liteartha eile. Cuirtear beathaisnéis agus, de réir mar a oireann, sliocht dá saothar go tánaisteach leo. Mar sin féin, tá béim faoi leith ar an bportráidíocht ealaíonta iontu a léiríonn daonnacht na scríbhneoirí céanna. Cuirtear réamhrá agus sleachta cuimhní cinn leis an leabhar freisin, agus tá an láithreán gréasáin inchuardaithe ina áis luachmhar do shaol na Gaeilge anois agus sa todhchaí. Tá comhaid fuaime de chuid de na scríbhneoirí i mbun léitheoireachta ar a gcuid sleachta roghnaithe á gcur leis an láithreán gréasáin freisin chun gné na cartlainne a fhorbairt.

Tabhair cuairt ar shuíomh gréasáin na bportráidí. 

Preaseisiúint: Preaseisiúint -Portráidí

Tá an t-údar Cvetka Bevc roghnaithe ag Cumann Ealaíne Comhaimseartha X-OP sa tSlóivéin le haghaidh na cónaitheachta liteartha Focail Eile in Éirinn.

Is file, scríbhneoir agus ceoltóir í Cvetka Bevc a chónaíonn agus a shaothraíonn in Ljubljana. Scríobhann Cvetka prós, filíocht, litríocht d’aosaigh óga agus saothair dhrámaíochta. Tá níos mó ná tríocha dráma raidió mar léiriúcháin iomlána scríofa aici agus tá níos mó ná fiche leabhar foilsithe aici. Tá a saothair filíochta agus phróis aistrithe go Béarla, Gearmáinis, Iodáilis, Seicis, Seirbis, Cróitis, Bulgáiris, Rómáinis, Sínis, Bealarúisis, Laitvis etc. Tá roinnt script scannáin, ceoldrámaí amharclainne agus a lán léiriú ceoil agus bunscór do dhrámaí raidió, drámaí amharclainne agus scannáin scríofa aici freisin.

Preaseisiúint - Cvetka Bevc

Ag ócáid ar an Máirt, an 7 Meitheamh, san Áisaonad, Coláiste Mhuire, Béal Feirste bronnadh gradaim ar roinnt den 1500 dalta as Tuaisceart Éireann a cheap, a dhear agus a d’fhoilsigh leabhair dá gcuid féin i nGaeilge mar chuid den tionscadal Scríobh Leabhar Fhoras na Gaeilge. Daltaí as 17 scoil i dTuaisceart Éireann a ghlac páirt in Scríobh Leabhar i mbliana agus scríobh siad scéal dá gcuid féin i nGaeilge faoin iliomad ábhar. Déantar Scríobh Leabhar a reáchtáil i dTuaisceart Éireann tríd An tÁisaonad le Foras na Gaeilge.  Is é Ferdie Mac an Fhailigh, Príomhfheidhmeannach Fhoras na Gaeilge, a rinne an bronnadh.

Ar an iomlán i mbliana, ghlac 141 scoil agus 9,461 páiste páirt sa tionscadal agus scríobhadh 6,300 leabhar. Beidh ócáidí eile ar aon dul leis an searmanas seo ar siúl i gceantair eile sna seachtainí amach romhainn mar cheiliúradh ar a bhfuil bainte amach ag daltaí ar fud na tíre. 

Tuilleadh eolais: Scríobh Leabhar ag dul ó neart go neart

Tá deontais ar luach €158,417 ceadaithe ag Foras na Gaeilge do champaí samhraidh a bheidh á reáchtáil le linn 2016. Tá sé mar aidhm ag  Scéim na gCampaí Samhraidh campaí a reáchtáil do dhaoine óga chun deiseanna úsáide Gaeilge a chur ar fáil a chuidíonn leo agus a spreagann iad chun an Ghaeilge a úsáid ar bhealach taitneamhach.

Ceadaíodh na deontais do 69 campa, uasmhéid €2,500 nó £1,750 do gach campa, luach €158,417 ina iomláine. Beidh réimse leathan imeachtaí ar siúl ag na campaí lena n-áirítear imeachtaí spóirt, drámaíochta, damhsa, ceoil, scannánaíochta agus babhlála chomh maith le turais.

Ag labhairt dó inniu, áfach, dúirt Príomhfheidhmeannach Fhoras na Gaeilge, Ferdie Mac an Fhailigh, “Cé go bhfuil ríméad ar Fhoras na Gaeilge na deontais seo a fhógairt, tá díomá orainn nach raibh ar ár gcumas gach iarratas a bhí incháilithe a cheadú. D’fhógair muid an t-am seo anuraidh go raibh deontais ar luach €192,779 á gceadú do 92 campa agus tá laghdú suntasach tagtha ar líon na ndeontaithe i mbliana. Mhéadaigh an t-éileamh ar an scéim i mbliana ach, as an 115 iarratas ar ardchaighdeán a fuaireamar, ní raibh ar ár gcumas ach 69 acu sin a fhaomhadh ceal airgid. Ar an drochuair, beidh 23 champa níos lú maoinithe i mbliana agus caillfidh 654 duine óg an deis freastal ar champa samhraidh i mbliana dá réir.”

Tuilleadh eolais: Preaseisiúint - Campaí Samhraidh 2016

Is le croí trom a fhógraíonn Foras na Gaeilge gur cailleadh Cathaoirleach Fhoras na Gaeilge, Seosamh Mac Donncha, ar an 20 Bealtaine. Is cailliúint mhór é Seosamh a bhí mar laoch ag lucht leanúna Chumann Lúthchleas Gael agus a raibh ardmheas air as na gaiscí a rinne sé ar an bpáirc imeartha agus ina shaol gairmiúil ar son an oideachais agus na Gaeilge. Ag labhairt dó inniu dúirt Príomhfheidhmeannach Fhoras na Gaeilge, Ferdie Mac an Fhailigh go bhfuil “laoch agus cara caillte againn” agus go bhfágann bás Sheosaimh “folús mór i saol na Gaeilge agus na gcluichí Gaelacha trí chéile”.

Bhí Seosamh ina Phríomhfheidhmeannach ar Fhoras na Gaeilge ó mhí Feabhra 2002 go Márta 2006. I rith a thréimhse mar Phríomhfheidhmeannach, leag sé an bhunchloch d’fheidhmiú an Fhorais mar fhoras trasteorann uile-Éireann. Chaith sé tréimhse mar chomhalta ar Bhord Fhoras na Gaeilge ó 2011 go 2015. Cuireadh fáilte mhór roimh a cheapachán mar Chathaoirleach ar an 13 Nollaig 2015.

Déanann foireann agus Bord Fhoras na Gaeilge comhbhrón ó chroí le bean chéile Sheosaimh, Peig, lena bheirt iníonacha Muireann agus Éilis agus lena mhac Eoin. Ar dheis Dé go raibh a anam.

Preaseisiúint iomlán ó Fhoras na Gaeilge anseo: Laoch ar Lár - Seosamh Mac Donncha 1953-2016

Tá ríméad ar Fhoras na Gaeilge go bhfuil an bróisiúr dátheangach Turais Scoile Pháirc Tayto 2016 / Tayto Park School Tours 2016 foilsithe ag Tayto Park le tacaíocht ó Fhoras na Gaeilge.

Tuilleadh eolais: Preaseisiúint-Pháirc-Tayto-Gaeilge-Béarla-1 (1)

Tá lúcháir ar Fhoras na Gaeilge a fhógairt go bhfuil Réaltán Ní Leannáin roghnaithe acu le seal a chaitheamh san Fhreaslainn mar chuid den tionscadal Focail Eile i mí Aibreáin agus mí na Bealtaine 2016.  Beidh Réaltán lonnaithe in Leeuwarden, príomhchathair na Freaslainne san Ísiltír, agus díreoidh sí ar a saothar scríbhneoireachta, beidh sí ag coinneáil blag agus beidh sí páirteach in imeachtaí a bhaineann le mionteangacha, an Fhreaslainnis go háirithe, nuair a bheas sí ann.

Rugadh Réaltán Ní Leannáin i mBéal Feirste. Chaith sí a hóige agus a déaga ann le linn na seascaidí agus na seachtóidí. Tá cónaí uirthi faoi láthair i mBaile Átha Cliath.

Thosaigh Réaltán ag teagasc Gaeilge agus Spáinnise i scoileanna dara leibhéal sna hochtóidí. Tá tréimhsí caite aici ar fud na Spáinne agus tá taithí aici ar go leor de na teangacha éagsúla a labhraítear ann. Bhog sí as sin go dtí an t-oideachas tríú leibhéal, ag léachtóireacht san oideachas i gColáiste na Trionóide agus in Ollscoil Chathair Bhaile Átha Cliath. Chuaigh sí as sin go hOllscoil na Banríona, Béal Feirste.

Le linn di bheith ag léachtóireacht in Ollscoil na Banríona tháinig ailse uirthi. Sháraigh sí an deacracht seo, áfach, agus tá sí ag scríobh ó bhí 2007 ann. Tá cnuasach filíochta foilsithe aici, Turas Ailse (2011), bunaithe ar an eispéaras seo. Déanann sí blagáil [http://turasailse.blogspot.ie/] ar ailse agus ar ghnéithe eile dá saol agus déanann sí léirmheasanna ar leabhair nua-fhoilsithe [http://eithniu.blogspot.ie/]. Déanann sí tvuíteáil ar http://twitter.com/RealtanNiL

Sa bhliain 2015 d’fhoilsigh Cló Iar-Chonnacht a cnuasach gearrscéalta, Dílis [http://www.cic.ie/books/published-books/dilis], radharc neamhthrócaireach ó thaobh na mban de ar an saol. Bhí an-rachairt air, agus chothaigh sé conspóid lena pheirspeictíocht dhiongbháilte.

Is í Réaltán an chéad scríbhneoir Éireannach le bheith roghnaithe ag Foras na Gaeilge don tionscadal idirnáisiúnta scríbhneoireachta Focail Eile. Is clár comhpháirtíochta é Focail Eile idir eagraíochtaí cultúrtha ar fud na hEorpa agus é mar aidhm atá aige líonra de shocrúcháin chruthaitheacha a chur ar bun do scríbhneoirí Eorpacha i mionteangacha agus teangacha mionlaigh.

Tuilleadh eolais ar fáil ar www.focaileile.ie agus focaileile@forasnagaeilge.ie; nó ó Orlagh Ní Raghallaigh, Foras na Gaeilge, Béal Feirste 028 90890970.